De brief van minister Kaag verschijnt tegelijk met de Miljoenennota. In de brief staan belangrijke besluiten die al dit jaar veel impact hebben op het werk van financiële hulpverleners.  

‘Hulp aan mensen die al in de schuldhulpverlening zitten mag niet worden beëindigd’, aldus Kaag. Zij kondigt aan dat ‘veel vaker’ saneringskredieten ingezet kunnen worden dan nu het geval is. Daarvoor wordt de financiële slagkracht van het Waarborgfonds uitgebreid. ‘Er wordt verkend hoeveel budget hiervoor nodig is. Dit wordt gefinancierd uit een reservering in de ontwerpbegroting van Sociale Zaken van 75 miljoen euro voor flankerend beleid in 2023’, aldus de brief. 

Afsluitstop krijgt bredere werking 

Op dit moment zijn alleen ‘gezondheidsrisico’s’ en ‘aanmelding bij schuldhulpverlening’ geldige redenen voor energiebedrijven om wanbetalers niet af te sluiten. Het kabinet ‘werkt aan een afspraak’ om daar ‘ernstige betalingsproblemen’ aan toe te voegen. De afspraak geldt voor de periode 1 oktober 2022 tot 1 april 2023. 

Daarnaast wil het kabinet dat energieleveranciers in deze gevallen een coulante betalingsregeling aantreffen. Dit betreft een ‘inspanningsverplichting’. Anderzijds wordt bij wanbetalers de ‘verantwoordelijkheid’ neergelegd om tijdig contact te zoeken met de energieleverancier.  

‘Stop per direct met afsluiten’ 

We zijn blij met deze ingezette koers, maar we missen wel een afspraak met energiebedrijven om per direct te stoppen met het afsluiten van wanbetalers. Onze leden hebben sinds de zomer al tientallen afsluitingen bij ons gemeld. We roepen de energiebedrijven op om vanaf vandaag geen contracten meer te beëindigen en afsluitingen die al in gang gezet zijn via de netbeheerder, te herroepen.

Belangrijk is wel dat energiebedrijven ook tijdens de afsluitstop signalen blijven doorgeven over betaalachterstanden (ook al mogen ze geen klanten afsluiten). Dat stelt gemeenten in staat zicht te houden op wanbetalers en ze hulp aan te bieden. 

‘Optimaliseer vroegsignalering’ 

Daarnaast roepen we energiebedrijven, gemeenten en betrokken softwareleveranciers op om samen met ons vroegsignalering in de komende maanden te optimaliseren op het gebied van aanlevering van signalen door de betrokken partijen, de toepassing van ondersteunende techniek en de ontvangst en opvolging van signalen bij gemeenten. We zien veel ruimte voor verbetering via de extra financiële middelen die in de Kamerbrief ter beschikking zijn gesteld. 

‘Afsluitbeleid strakker formuleren’ 

We verwachten dat de energietarieven ook na het verlopen van de afsluitstop eind april een probleem blijven voor veel hulpvragers. Daarom zoeken we de komende tijd nader overleg met de ministeries van Binnenlandse Zaken en Sociale Zaken over het afsluitbeleid. We zien de volgende aandachtspunten: 

• Contract-beëindiging alleen als dit proportioneel is. Niet al na 45 dagen en bij 20 euro betaalachterstand gaan afsluiten, zoals nu gebeurt, terwijl gemeente een dergelijk signaal niet eens mag oppakken volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming. 

• Garanderen dat de termijn die de gemeente volgens de wet krijgt om hulp aan te bieden (28 dagen) ook beschikbaar is bij energieleverancier. Nu zit er soms maar 15 dagen tussen signaal en afsluiting. 

• Borgen dat voor dit soort basisvoorzieningen de mogelijkheid tot een betalingsregeling (tot op zekere hoogte) gegarandeerd wordt.