‘Zonder jullie had ik het niet gered’, zegt Deborah in een film die we lieten maken ter gelegenheid van ons 90-jarig bestaan. ‘Ik kreeg rust terug, ik leef nu weer’, zegt Keoma in dezelfde film*. De film heet ‘Ruimte voor toekomst’, en dat is ook de titel van de NVVK-agenda tot 2032.
Essaybundel 'Tijd voor toekomst'
Bij de opstelling van deze agenda hebben we ons laten inspireren door de essaybundel 'Tijd voor toekomst', die we in september 2022 uitbrachten. In deze bundel geven zeven belangrijke denkers in evenzoveel essays hun visie op de ontwikkelingen rond schulden en het voorkomen het het oplossen daarvan in de komende jaren. In nog eens zeven interviews wordt deze problematiek van verschillende kanten belicht.
Je kunt de essaybundel hier downloaden (PDF, 7,7 Mb).
Toekomstagenda 'Ruimte voor toekomst'
Onze Toekomstagenda ‘Ruimte voor toekomst’ is van belang voor hulpvragers. Ook schuldeisers hechten eraan. Zij zijn erbij gebaat dat klanten met betalingsachterstanden duurzaam financieel stabiel worden. Zodat desgewenst de klantrelatie voortgezet kan worden zonder nieuwe betalingsachterstanden.
Het vraagt van financiële hulpverleners maximale inzet om hulpvragers en schuldeisers ‘ruimte voor toekomst’ te bieden. Als branchevereniging werken we er samen met onze leden aan om dit mogelijk te maken. Voor de tijd die voor ons ligt tot onze 100e verjaardag geven we onszelf deze opdracht:
- Meer mensen bereiken
- Oplossingen sneller én duurzamer
- Laagdrempelige, professionele hulp
Randvoorwaarde bij onze opdracht
We voelen ons er verantwoordelijk voor om onze opdracht te realiseren. Tegelijk is er een belangrijke randvoorwaarde: het vergroten van de bestaanszekerheid van mensen met lage inkomens. Daarvoor doen we een appèl op het kabinet. Want veel werk dat we nu doen, is een gevolg van te lage minimuminkomens en te hoge lastendruk.
Meer mensen bereiken
De mensen die worstelen met financiële zorgen komen we niet allemaal tegen bij de loketten voor financiële hulpverlening. NVVK-leden zien jaarlijks zo’n 80.000 nieuwe hulpvragers. Er zijn enkele honderdduizenden mensen met financiële zorgen in beeld. Hoeveel het er precies zijn weten we niet, omdat gemeenten het hulpaanbod via verschillende afdelingen en diensten organiseren. Dat veel mensen met geldzorgen nog geen contact hebben met financiële hulpverleners staat vast.
Daarom zetten we in op:
- Ons bereik vergroten (onder andere door het goed opvolgen van informatie uit vroegsignalering).
- Uitval voorkomen door onder andere maatwerk voor speciale klantengroepen. Denk aan een jongerenaanpak gericht op snel perspectief en meedoen en aan speciaal hulpaanbod voor ondernemers.
- Saneringskredieten profileren als hét middel om schulden op te lossen. Schuldbemiddeling passen we alleen toe als er overduidelijke aanwijzingen zijn dat het inkomen van de hulpvrager hoger of juist lager gaat worden. We zoeken waar nodig naar maatwerkoplossingen of we zetten een Wsnp-traject in.
- Ketensamenwerking intensiveren en harmoniseren met vrijwilligersorganisaties en andere toeleiders naar hulp zoals de medische zorg, de jeugdzorg, reclassering, dak- en thuislozenzorg en maatschappelijk werk.
- Meer schuldregelingen realiseren. We willen zo snel mogelijk van 20.000 naar minstens 30.000 succesvolle schuldregelingen per jaar. Op dit moment weten we onvoldoende waarom zoveel hulpvragers uiteindelijk niet in een schuldregeling landen. Ook willen we weten waarom zoveel mensen met financiële problemen eerder wantrouwend zijn richting financiële hulpverlening dan dat ze het hulpaanbod als oplossing zien. Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek en betere data zijn nodig om hier meer inzicht in te krijgen.
- We hanteren het uitgangspunt dat we niet óver hulpvragers praten maar mét hen en samen ons werk beter maken. Nog sterker dan voorheen betrekken we hulpvragers bij innovaties.
Oplossingen sneller én duurzamer
- Een belangrijke innovatie is het Schuldenknooppunt. De toepassing van saneringskredieten wordt makkelijker dankzij het Landelijk Waarborgfonds saneringskredieten. Samen met convenanten vormt dit het NVVK Arrangement. De komende tijd zetten we in op het implementeren en borgen daarvan. 1 schuld, 1 deal, 1 kanaal dus. Voor andere innovaties geldt: we kiezen ervoor te doen wat bewezen werkt.
- We gaan bewindvoering en budgetbeheer beter koppelen aan schuldhulp, zodat ze bijdragen aan duurzame financiële stabiliteit. We koppelen financiële begeleiding aan het verlenen van saneringskredieten. Daarmee ontwikkelen we de nazorg nadat het saneringskrediet verstrekt is. Zo verminderen we terugval en versterken we de financiële stabiliteit van hulpvragers.
- Hulpvragers bieden we sneller schuldenrust met het verder ontwikkelen van de landelijke Pauzeknop. Schuldeisers bieden we sneller ‘schaderust’. Door onze samenwerking te verbeteren krijgen zij eerder duidelijkheid over welke aflossing haalbaar is.
- De ambitie wordt om een maand na de hulpvraag een schuldregeling te starten. Dat kan door de stabilisatietermijn te verkorten, door vaker te werken met schattingen en zo de schuldregeling eerder te starten.
- We realiseerden inmiddels de verkorting van de periode van schuldsanering: van 36 naar 18 maanden. We verwachten dat dan meer hulpvragers zich zullen melden, en we zien daarin ook een voordeel voor schuldeisers. Want wanneer de drempel om schuldhulp te vragen lager wordt, zullen mensen eerder de stap naar hulp zetten. Dat is voor iedereen goed.
Laagdrempelige, professionele hulp
Goede hulp begint bij het voeren van een goed gesprek. We zetten daarom voor de komende jaren in op:
- Kwaliteitsontwikkeling van het werk van de financieel hulpverlener en zijn organisatie. Dat doen we onder andere via de doorontwikkeling van het NVVK Kwaliteitskader.
- Competentieontwikkeling die ervoor zorgt dat financiële hulpverleners het toenemende accent op begeleiding waar kunnen maken. De technische vaardigheden rond schuldregelen worden minder belangrijk. De toenemende automatisering van het rekenwerk en de communicatie met schuldeisers maakt ruimte voor meer persoonlijk contact en begeleiding.
- Vakmanschapsportfolio en persoonscertificering. Daarmee verstevigen we de positie van de financieel hulpverlener in het werkveld. Deze inzet draagt ook bij aan verdere professionalisering en het sneller eigen maken van innovatieve werkmethoden.
* Deze film is gemaakt als onderdeel van het onderzoek Meetbaar en Merkbaar, over de waarde van financiële hulpverlening. Het rapport bevat vooral cijfers, in de documentaire zijn hulpvragers en hulpverleners aan de slag gegaan als onderzoeker: wat maak je mee tijdens het traject, en hoe ervaar je dat? De film toont de impact van hulpverlening op de levens van mensen.