‘Een convenant als dit toont aan dat ook grote schuldeisers graag afspraken maken om de schuldhulpverlening eenvoudiger te maken’, zegt NVVK-beleidsadviseur Ellen Hennekens. Zij begeleidde de totstandkoming van het convenant met de banken. 

Wat doe je als schuldhulpverlener als er banken op de schuldenlijst staan? Tijdens een online Donderdagmiddagsessie op 11 september gingen Ronit van der Schaaf (beleidsadviseur Nederlandse Vereniging van Banken), Monique Spoor (hoofd financiële hulpverlening Gemeente Den Haag) en Ellen Hennekens (beleidsadviseur NVVK) met elkaar in gesprek over het convenant minnelijke schuldhulpverlening met de banken dat afgelopen zomer gesloten werd. De hele Donderdagmiddagsessie kijk je hier terug.

Wensenlijstje 

Het convenant stond al heel lang op het wensenlijstje van de NVVK. Ellen Hennekens: ‘Banken staan in de top 10 van schuldeisers, maar het schuldregelen met een bank bleek vaak heel complex en tijdrovend.’ 

Ook de banken wilden hier graag iets aan doen, volgens Ronit van der Schaaf. ‘We doen al van alles voor de financiële gezondheid van onze klanten, zoals ons gezamenlijke financiële educatieplatform Bank voor de Klas, budgetcoaches voor klanten en afspraken over sociaal incasseren. We zijn heel blij dat er nu ook goede afspraken zijn met schuldhulpverleners.’ 

‘Voor schuldhulpverleners is dit een topconvenant’, vindt Monique Spoor. 'Voorheen moest je je voorbereiden op veel vragen. Dankzij dit convenant hebben we hopelijk in zo'n 80 procent van de gevallen meteen akkoord. Alleen in uitzonderlijke situaties hoeven we in gesprek. Dat scheelt enorm veel tijd.’ 

Obstakel 

Dat de onderhandelingen over het convenant in totaal vijf jaar duurden, komt mede door het feit dat Nederlandse banken te maken hebben met nogal wat wet- en regelgeving, ook op Europees niveau.  

Zo doemde twee jaar geleden bijvoorbeeld ineens een juridisch obstakel op vanwege Europese prudentiële wetgeving: ‘bij voorbaat akkoord’ kon niet zomaar in de tekst worden opgenomen. ‘Banken zijn in de basis verplicht om alle gegevens te controleren voordat ze beoordelen of ze akkoord kunnen gaan met een voorstel’, legt Ronit uit. De onderhandelingspartners lieten zich hierdoor niet uit het veld slaan, maar doken er nog dieper in. 

Geen voorstel 

Vervolgens bleek dat er verschillende regels gelden voor problematische schulden en voor schulden die 100 procent kunnen worden afgelost via een herfinanciering of een betalingsregeling. Het resultaat: het bankenconvenant gaat nu alleen over problematische schulden. Een herfinanciering of betalingsregeling wordt niet geregeld via het bankenconvenant. ‘Onze definitie van problematische schulden, die we nog niet zo lang geleden hebben aangescherpt in de Gedragscode, volstaat', onderstreept Ellen. ‘Dit geldt zowel voor een saneringskrediet (SK), een schuldbemiddeling (SB) als een schuldregeling zonder afloscapaciteit (SA).’  

Dankzij het ‘bij voorbaat akkoord’ hoeven schuldhulpverleners, net als bij andere convenanten, dus geen voorstel te sturen of op een akkoord te wachten zodra een saneringsvoorstel gedaan wordt. ‘Wacht ook niet op een expliciet akkoord van de bank, dat is zonde van ieders tijd', vult Ellen aan. 

Alleen wanneer de bank een belemmering opgeeft, is wél een voorstel nodig en zal de bank daarop reageren. ‘Bij een belemmering is echt iets aan de hand, dus doe dan ook je huiswerk', adviseert ze. ‘Soms krijgen banken heroverweging na heroverweging na vragen over – of het afwijzen van – een voorstel, zonder dat de schuldhulpverlener ingaat op de reactie. Dat is zonde van ieders tijd. Banken doen hun huiswerk, dat mogen ze van schuldhulpverleners ook verwachten.’ 

Uitzonderingen 

Een andere belangrijke uitzondering treedt op wanneer sprake is van een borgstelling of een onderpand, zoals een eigen woning met hypotheek. ‘Op zo'n moment is het belangrijk om snel te schakelen met de bank’, onderstreept Ronit.  

Overigens zetten hypotheekverstrekkers en schuldhulpverleners zich al in voor woningbehoud bij schulden. Binnen de samenwerking Schakel! hebben de NVVK en de grootste hypotheekverstrekkers afspraken gemaakt om hulpvragers met een eigen woning zo goed mogelijk te helpen,liefst zonder dat zij hun huis hoeven te verkopen. 

Ook vorderingen die betrekking hebben op zakelijke leningen vallen momenteel nog buiten het convenant. ‘Dat heeft ermee te maken dat hier andere afdelingen of bedrijfsonderdelen bij betrokken zijn', aldus Ellen. ‘We praten hier later over door met de banken.’ 

Privé schulden van ondernemers vallen wel onder het convenant. ‘Of iemand ondernemer is of niet, maakt niet uit. Het gaat om het product: als dat zakelijk is, valt het buiten het convenant, met name de ‘bij voorbaat akkoord’ afspraken. Een voorstel blijft dan altijd nodig.Dat geldt dus ook voor een zakelijke lening waarvoor iemand privé aansprakelijk is.’ 

Zodra een schuldhulpverlener een kennisgeving stuurt naar een bank die het convenant heeft ondertekend, geldt vanaf dat moment acht maanden schuldenrust. ‘Meestal hebben we niet zo lang nodig', weet Monique Spoor, ‘hoogstens wanneer een klant te maken heeft met verandering van inkomen of een levensgebeurtenis die voor instabiliteit zorgt. Maar vaak kunnen we met vier maanden uit de voeten.’ 

Dat de banken met dit convenant ook afzien van het recht om te verrekenen, vindt zij positief. ‘Wettelijk gezien mogen banken bijvoorbeeld een spaarpotje wegstrepen wanneer er ook roodstand op de rekening is. Daar zien zij nu af vanaf het moment van kennisgeving. Het schuldregelen wordt dankzij dit convenant een stuk laagdrempeliger en makkelijker.’  

Grote stap 

In het bankenconvenant staat een overzicht van de banken en dochterondernemingen die al hebben getekend. ‘Ik verwacht dat andere banken en financiële instellingen later zullen volgen’, aldus Ronit. 

Nationale Nederlanden heeft de afspraken op 1 oktober 2025 in laten gaan, de overige ondertekenaars volgen op 1 januari. Het gaat om een pilot van twee jaar, die drie keer per jaar wordt geëvalueerd door de NVVK en de banken.  

Het convenant betekent ‘een grote stap voor banken’, weet Ellen. ‘We willen laten zien dat dit werkt: minder administratie, kortere doorlooptijden en meer aandacht voor de klant’, vult Ronit aan.  

Vraagbaak en Proeftuin 

Het tweede deel van de Donderdagmiddagsessie ging over de proeftuin ’Expertisecentrum Eigen Woning’. Dit is een volgende stap in het beter kúnnen helpen van woningbezitters met geldzorgen.  

Eerder introduceerde de NVVK al een Vraagbaak Hypotheken voor advies over schuldregelen met een eigen woning. De proeftuin houdt in dat de gemeente Den Haag eigenwoning-dossiers kan overnemen van deelnemende NVVK-leden. De gemeente onderzoekt vervolgens de mogelijkheden, gaat hierover in gesprek met de hypotheekverstrekker en verstrekt – in uiterste gevallen – zélf een ‘gemeentehypotheek’.  

Wanneer je aanloopt tegen obstakels in de uitvoering van het NVB-convenant, laat dat dan weten in onze NVVK-community of neem contact op met Ellen Hennekens, e.hennekens@nvvk.nl. Je kunt haar ook benaderen als je interesse hebt in deelname aan de Proeftuin.