Programma van Op naar de 100 - wat staat ons te doen? Problematische schulden de wereld uit

Aanmelden voor het congres? Gebruik deze link.

Dagvoorzitter Marijke Roskam en gastheer Marco Florijn, voorzitter NVVK, heten ons welkom en nemen het programma met ons door.

Wethouder Linda Voortman (verantwoordelijk voor onder andere Werk en Inkomen, Wmo en Welzijn in Utrecht) heet ons welkom in haar stad, waar je ‘s middags de gelegenheid krijgt een werkbezoek af te leggen.

De toekomst is fascinerend, aldus de futurologen van de Dutch Future Society (DFS). We kunnen die toekomst niet kennen, maar wel verkennen. Roanne van Voorst is voorzitter van de DFS, en zij opent ons congres met een blik in de toekomst van ons werk. Wat kunnen we verwachten in de komende tien jaar tot aan onze honderdste verjaardag als NVVK in 2032? Hoe ontwikkelt zich de verhouding tussen overheid en burger? Hoe blijven we ‘duurzaam menselijk’ in de financiële hulpverlening ondanks verdergaande technologische ontwikkelingen?

Met Rabin Baldewsingh, Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, gaan we na wat het betekent te werken in een land met honderden nationaliteiten, tientallen culturen en een samenleving waarin het wantrouwen toeneemt. Wat moeten we doen om, ondanks deze hobbels, mensen met financiële problemen te bereiken?

Met de deelnemers aan de documentaire ‘Weg van schulden’ (gemaakt in opdracht van de NVVK) kijken we onder leiding van dagvoorzitter Marijke Roskam naar fragmenten uit de docu en we praten erover door. Deelnemers aan het gesprek: hulpverleners Rianda Kelder, Bahattin Turkoglu, Martje Denayère-Pos en Edith van Dijk en hulpvragers Deborah, Urchibert, Eveline en Keoma.

Presentatie essaybundel met 14 inspirerende visies op de toekomst van financiële hulpverlening, plus de NVVK-Toekomstagenda 2022-2032. Met onder andere NVVK-voorzitter Marco Florijn.

Aanbieding essaybundel aan Carola Schouten, minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, gevolgd door een inhoudelijke reactie van de minister.

Je kunt een keuze maken uit één werkbezoek of twee workshops. 

Je kunt een keuze maken uit één van de volgende werkbezoeken: 

1. Op bezoek bij ‘Ondernemers Centraal’

Veel kleine ondernemers en zzp’ers zijn (financieel) getroffen door de gevolgen van corona. Utrecht heeft met de aanpak ‘Ondernemer Centraal’ een laagdrempelig loket ontwikkeld om ondernemers de benodigde ondersteuning te bieden. ‘De samenwerking met vele ondernemersorganisaties in de stad is echt uniek. We bereiken hiermee meer ondernemers met financiële problemen én in een eerder stadium.’

2. Op bezoek bij de ‘Geldzaak’

De Geldzaak aan de Steenweg is een nieuw, fysiek loket van de gemeente Utrecht, waar je advies krijgt over geldzaken. Het loket is gevestigd op een A-locatie, met veel langskomend publiek. Met de Geldzaak wil Utrecht normaliseren dat je voor financiële vragen naar de gemeente gaat. De Geldzaak is ook al te vinden op 18 andere plekken in de stad, het bijzondere van het filiaal Steenweg is de uitstraling van een winkel.

3. Op bezoek bij het Utrechtse Stadsgeldbeheer

Met ‘Stadsgeldbeheer’ heeft Utrecht volgens eigen zeggen ‘een uniek concept voor het bereiken en begeleiden van bijzondere doelgroepen’. Stadsgeldbeheer biedt schuldhulpverlening (inclusief budgetbeheer voor elke cliënt) aan mensen die wat meer tijd en begeleiding nodig hebben dan reguliere schuldenaren. Tijdens het bezoek aan Stadsgeldbeheer verplaats je je in het leven van een schuldenaar. Je betreedt de escape room ‘ontsnap uit de schulden’, samen met je teamgenoten probeer je uit de schulden te komen. Durf jij het aan? 

4. Op bezoek bij ‘rondkomengesprekken’

Pro-actief in gesprek over omgaan met een laag inkomen: dat zijn de Rondkomengesprekken die de gemeente aanbiedt aan inwoners. Ze helpen je bijvoorbeeld te budgetteren als je afhankelijk wordt van een uitkering. Je bezoekt een plek waar zo’n gesprek plaatsvindt, en je ontmoet deelnemers en begeleiders.

5. Op bezoek bij bewindvoerder CAV

Bewindvoerder CAV geeft je een kijkje in de keuken.

6. Met het Utrechtse Huishoudboekje je vaste lasten betalen

Rode draad voor Utrecht is dat veel van het goede wat de gemeente bedenkt, niet altijd de doelgroep bereikt. Omdat er bijvoorbeeld te veel stigma op rust. Daarom ontwikkelde de gemeente het Huishoudboekje, waarbij je aan de gemeente kunt vragen je vaste lasten te betalen. Een laagdrempelige manier van financieel hulpverlenen. ‘We zien het gebruik groeien’, aldus de gemeente.

7. Eerder starten en eerder stoppen met een schuldregeling

Het afbetalen van een saneringskrediet duurt nu meestal 3 jaar. Utrecht maakt er 2 jaar van, op voorwaarde dat hulpvragers actief meedoen aan initiatieven die hen helpen om beter te budgetteren. Bovendien start Utrecht de schuldregeling ook eerder op dan gebruikelijk. Tijdens dit werkbezoek hoor je alles over de opzet van deze werkwijze en de eerste ervaringen.

Er zijn twee workshoprondes. In beide rondes kun je een keuze maken uit de volgende workshops:

1. Schuldenrust, waar willen we in 2032 zijn?

Hoe staat het met de ontwikkeling van een landelijke Schuldpauzeknop? Irene Koole en Gerard van der Steen geven je een update, en ze nemen je mee in alle nu al beschikbare initiatieven om sneller schuldenrust te bereiken.

2. Video-onderzoek ‘Weg van schulden’

‘Weg van schulden’ is een video-onderzoek over de impact van financiële hulpverlening op hulpvragers en hulpverleners. Met de hoofdrolspelers bekijken we de hele documentaire (ongeveer 20 minuten), daarna praten we door over de lessen die we uit de docu en het bijbehorende onderzoek kunnen trekken.

3. Tijdreizen en design-thinking als aanjagers voor innovatie

Ingrid Wendel is begeleider van innovatieprocessen. Voor de NVVK begeleidde ze recent een aantal projecten. Ze laat je in deze workshop kennismaken met haar aanpak om complexe problemen te ontrafelen. Daarbij legt ze het accent op de complexe problematiek van schuldhulpverlening en hulpvragers.

4. Cultureel-sensitief hulpverlenen, wat is het en hoe doe je het?

Veel mensen met schulden hebben een niet-westerse migratieachtergrond. Schaamte speelt hier een grote rol, en ook religieuze overtuigingen over de toelaatbaarheid van het hebben van schulden en het kiezen voor leningen (bijvoorbeeld een saneringskrediet) als oplossing. Met dr. Youssef Azghari, expert op het gebied van diversiteit en docent-onderzoeker bij Avans Hogeschool, duik je in het onderwerp. Tijdens de workshop gaat Bahaeddin Budak, docent aan de Islamitische Universiteit Amsterdam, in op het onderwerp ‘rente en de islam’.

5. De Associate Degree in Sociale Financiële Dienstverlening

Sinds enige tijd kun je een Associate Degree in Sociaal Financiële Dienstverlening halen via Hogeschool Windesheim. Het is een 2-jarige hbo-opleiding die je kennis en vaardigheden biedt die je in de praktijk hard nodig hebt. Financiële hulpverlening is pas succesvol als die zich niet alleen richt op een schone lei als eindresultaat, maar vooral ook op het proces ernaartoe en de interactie tussen hulpvrager en hulpverlener. Samenwerken met andere partijen is ook van groot belang. Hans Sanders vertelt over de opleiding en laat je zien wat de voordelen zijn van werken met collega’s die deze opleiding gedaan hebben.

6. Van rekenwonder naar relatie-expert

De financiële hulpverlener van het komende decennium heeft andere competenties nodig dan in de afgelopen decennia. We zien een toename in de toepassing van informatietechnologie in ons werk, waardoor het ambachtelijke rekenwerk minder belangrijk wordt. Tijdrovend mail- en telefoonverkeer nemen ook af. Je krijgt meer tijd voor je cliënt. Die heeft andere kenmerken dan vroeger, want door de energiecrisis komen ook mensen met hogere opleidingen en banen in de problemen. Wat vraagt dat van leidinggevenden en uitvoerenden in de financiële hulpverlening? Onder leiding van Jan van der Hulst, NVVK-bestuurslid en manager Budgetbegeleiding bij de gemeente Den Haag, bespreek je het onderwerp via verschillende invalshoeken.

7. Ervaringen met procesversnellers

Saneringskredieten, Collectief Schuldregelen, het Schuldenknooppunt: in de afgelopen jaren werden ze ontwikkeld en steeds meer hulpverleners en schuldeisers werken ermee. Hoe bevalt dat en wat is het effect? Deze workshop vertelt je er alles over. Met Marianne Oostrik van het Schuldenknooppunt, en Marieke van der Veen, coördinator van het Serviceteam van de NVVK. En natuurlijk het Serviceteam zelf, dat leden helpt bij de implementatie van procesversnellers.

8. Volksgezondheid en schulden

Dit voorjaar publiceerde de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) het adviesrapport ‘Van schuld naar schone lei’. Problematische schulden zijn volgens de Raad (een onafhankelijk adviesorgaan voor regering en parlement)  zowel een individueel als een maatschappelijk probleem, dat met de huidige stijging van de prijzen voor energie en levensmiddelen snel groter dreigt te worden. Omdat problematische schulden nauw samenhangen met gezondheidsproblemen, zijn groeiende schulden ook een directe bedreiging voor de volksgezondheid. Nieuw beleid is nodig. Robert Vonk, senior adviseur RVS, gaat samen met de deelnemers in gesprek over schulden, gezondheid en schuldhulpverlening en wat er volgens de RVS anders kan.

9. Rijksdienst voor het Wegverkeer voorkomt boetestapeling met maatschappelijk verantwoord handhaven

In 2017 is de RDW begonnen met Maatschappelijk Verantwoord Handhaven (MVH). Nu 5 jaar later is het tijd voor de volgende stap. Samen met jou wil de RDW naar de toekomst kijken en ontdekken hoe zij haar succesvolle aanpak kan door ontwikkelen.

In jouuw werk heb je ongetwijfeld te maken met mensen die verschillende boetes hebben gekregen omdat hun auto of brommer niet gekeurd of verzekerd is. Vaak willen ze wel betalen, maar kunnen ze dat niet. Daardoor stapelen de boetes zich op. De RDW stuurt een brief naar mensen die meerdere opeenvolgende boetes hebben ontvangen. Doel hiervan is contact te krijgen om hen te informeren hoe een volgende boete voorkomen kan worden. Tijdens dit contact bespreken wij de situatie en hebben hierbij aandacht voor persoonlijke omstandigheden. Net als bij het project Schuldenrust van de NVVK wordt door de RDW ook op een pauzeknop gedrukt. De controles worden tijdelijk stopgezet zodat de persoon in kwestie tijd heeft om zijn zaken op orde te brengen. Daarmee wordt voorkomen dat de situatie erger wordt. Door het bieden van een helpende hand zullen deze mensen snel en voor langere tijd weer voldoen aan de APK- en verzekeringsplicht.

Graag wil de RDW haar MVH-succesverhaal met je delen: hoe heeft de RDW de transitie naar deze werkwijze ondergaan, hoe ervaren betrokken personen deze werkwijze en wat zou de RDW als organisatie nog meer kunnen doen om het menselijk gezicht nog meer te tonen? Hoe kunnen wij van elkaar leren en elkaar inspireren?

De workshop wordt onder andere gegeven door Josine de Olde, adviseur uitvoering bij de unit Handhaving en Sybo Glas, unitmanager Handhaving.

10. Hoe leerbaar zijn mensen in schuldenbewind?

Onder andere Niels Pel van PLINKR gaat in op de vraag hoe leerbaar mensen in schuldenbewind zijn. Hoe bereik je verandering, en hoe maak je die verandering duurzaam? Mirre Stallen, senior onderzoeker bij het Lectoraat Armoede Interventies belicht de psychologische processen die hierbij een rol spelen. 

We zijn erg blij met de medewerking van het Rotterdams Wijktheater. Zij spelen voor ons scènes uit het stuk ‘Zomaar een straat’, een ‘taboedoorbrekende voorstelling gebaseerd op persoonlijke ervaringen met financiële armoede en schulden’. Hoe ga je om met schulden en wat doet schuld met je gevoel van eigenwaarde?

Aanmelden voor het congres? Gebruik deze link.