Samen sterk, meer bereik
Je bent van harte welkom bij de Landelijke bijeenkomst Vroegsignalering op 15 september. Dit jaar staat de dag in het teken van: Samen sterk, meer bereik. De dagvoorzitter is Gert-Jan Bakker, programmadirecteur bestaanszekerheid bij VNG. Meld je hier aan.
Aanmelden
Vanaf 10.30 uur ben je van harte welkom in vergadercentrum Domstad. Het programma start om 11.00 uur en duurt tot 16.00 uur. Je kunt je hier aanmelden.
Bereikbaarheid
De middag vindt plaats in vergadercentrum Domstad, Koningsbergerstraat 9 in Utrecht. Deze locatie ligt op loopafstand van het Centraal Station en is dus goed bereikbaar met het openbaar vervoer. In de wijk rondom het congrescentrum geldt betaald parkeren.
Programma
Ochtendprogramma
Jurgen Nobel, demissionair staatssecretaris Participatie en Integratie, neemt ons mee in de evaluatie van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening en het Verbeterplan vroegsignalering.
Anna Schotanus, ‘aanjager’ en adviseur laaggeletterdheid, geeft inzicht in de wereld van laaggeletterdheid. Want: soms doe je hard je best om mensen te bereiken, maar landt de boodschap toch niet. Officiële brieven, lange teksten, aanmaningen – maar meer dan de helft van mensen met geldproblemen heeft moeite met lezen. Dit bleek zeven jaar geleden al uit onderzoek. Anna Schotanus vertelt wat dit betekent voor het dagelijks leven en wat je kunt doen om eraan bij te dragen dat toch zoveel mogelijk mensen met (dreigende) schulden bereikt en geholpen worden.
Anna van der Schors van Divosa presenteert de cijfers over vroegsignalering. Nu we vier jaar bezig zijn met vroegsignalering, is het goed om even stil te staan: hoe heeft het zich ontwikkeld? En wat heeft het opgeleverd? Anna van der Schors neemt je mee in de ontwikkelingen, deelt de laatste inzichten en praktijkervaringen én werpt een blik op de toekomst: hoe maken we vroegsignalering samen nog effectiever?
Middagprogramma
In de middag zijn er twee rondes met deelsessies:
Ronde 1
1. Warm doorverwijzen: Wat is het? En hoe doe je het?
Thijs Bierens (Evides) en Klaas van der Vies (NVVK)
Financiële hulpverlening is een belangrijke schakel in het oplossen van betalingsproblemen. Maar hoe zorgen we ervoor dat de hulpvraag soepel bij de hulpverlener terecht komt? En hoe krijgen we die hulpvraag eigenlijk op tafel? De NVVK is samen met schuldeisers een veelbelovende pilot gestart. Deze pilot richt zich op 'warm doorverwijzen' van klanten naar financiële hulpverlening.
In deze interactieve deelsessie gaan schuldeiser, hulpverlener en een ervaringsdeskundige in gesprek om van elkaar te leren hoe we mensen met schulden beter en eerder kunnen helpen.
2. Help! Hoe voer ik een goed gesprek over de financiën?
Spreker: Neeltje van den Brand (trainingsacteur en ervaringsdeskundige)
“Ik heb toch al betaald?”
“Hoezo hebben jullie mijn gegevens?”
“Waar bemoei jij je mee?”
Hoe begin je een goed gesprek wanneer iemand een betalingsachterstand heeft? Het eerste contact is vaak bepalend voor het verdere verloop. Je kunt hierbij te maken krijgen met weerstand en de emoties van inwoners met financiële problemen kunnen makkelijk hoog oplopen. Vaak praten ze er liever helemaal niet over. Hoe ga je toch het gesprek aan? ‘Oefenmens’ Neeltje van den Brand vertelt over haar eigen ervaringen en oefent met de deelnemers van deze sessie hoe je zo'n gesprek kunt voeren. Schrijf je je in voor deze sessie, bedenk dan alvast wat jouw meest prangende vraag is.
3. Samen schulden voorkomen, klein houden en oplossen: inzet van vrijwilligers
Spreker: Jouke in de Maur (VNG) in gesprek met gemeente(n)
Samen schulden voorkomen, klein houden en oplossen: geen gemakkelijke opgave in een tijd waarin middelen en tijd niet meer worden en de schuldenproblematiek niet minder wordt. Vrijwilligersorganisaties kunnen een belangrijke rol vervullen bij het waarmaken van deze ambitie. Zij kunnen de gemeentelijke dienstverlening – inclusief vroegsignalering – ondersteunen. Effectief partnerschap tussen gemeenten en vrijwilligersorganisaties helpt om inwoners optimaal te kunnen ondersteunen. Hoe je die samenwerking inricht of versterkt? Hoe andere gemeenten dat gedaan hebben? In deze deelsessie krijg je hier antwoord op en na afloop kun je direct aan de slag!
4. Inwoners met een migratieachtergrond beter bereiken en benaderen
Sprekers: Marjolein Odekerken (Verwey-Jonker Instituut en Kennisplatform Inclusief Samenleven) en Driss Kaamouchi (Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders)
Hoe bereik en benader je mensen met een migratieachtergrond het beste? Tijdens deze deelsessie gaan we in op vragen als: Hoe kan je beter aansluiten op de leefwereld? Hoe bouw je aan vertrouwen en hoe stel je de juiste vragen? Wat kunnen we leren van ervaringsdeskundigen en sleutelfiguren over het ondersteunen van en samenwerken met inwoners met een migratieachtergrond met geldzorgen/schulden? Je krijgt leerzame voorbeelden en tips om toe te passen in je eigen werk.
5. BRP: wat kan en mag qua terugkoppeling?
Sprekers: Ellen Hennekens (NVVK) en Johannes Homan (VNG)
Waartoe dient de verplichting voor gemeenten om het BRP te checken na ontvangst van een vroegsignaal? En welke informatie mag vervolgens teruggekoppeld worden aan de melder, na het opvolgen – of juist terzijde leggen – van een signaal? Deze vragen zijn terugkerend onderwerp van gesprek met gemeenten én vastelastenpartners. De afgelopen jaren gingen we hier – in twee opeenvolgende verbeterinitiatieven – mee aan de slag, samen met een aantal gemeenten, signaalpartners én de partijen achter de digitale meldpunten VPS en xxllnc Vroegsignalering. Zij deelden hun wensen, zorgen en praktische vragen. Ellen Hennekens (beleidsadviseur NVVK) en Johannes Homan (juridisch adviseur Privacy VNG) nemen je mee in de bevindingen en wat deze betekenen voor de uitvoering van vroegsignalering.
6. The Challenge Amsterdam: Voor elke schuld een oplossing!
Spreker: Wouter Wamelink (Gemeente Amsterdam)
Met deze innovatieve signaleringsaanpak is out-of-the-box gezocht naar oplossingen voor mensen die al tien jaar vastzitten in de regeling betalingsachterstandzorgpremie (voorheen:wanbetalersregeling)van het CAK. De aanleiding was de constatering van de Amsterdamse Ombudsman dat honderdduizenden mensen levenslang schulden hebben, omdat zij geen schuldhulpverlening willen of er niet van op de hoogte zijn. Naast inzicht in waarom mensen de goedbedoelde hulp afwijzen en wat je daaraan kunt doen, biedt deze aanpak ook waardevolle lessen over een effectieve signaleringsaanpak én het complexe incassosysteem van de zorgverzekering.
7. Vroegsignalering, dé kans om ondernemers eerder te bereiken
Spreker: Franceline Visser (VNG)
Ondernemers met financiële zorgen kloppen vaak niet bij de gemeente aan voor hulp. Vroegsignalering biedt een unieke kans om wél met deze ondernemers in contact te komen. Maar hoe leg je dat eerste contact? En wat heb je de ondernemer vervolgens te bieden? In deze praktische workshop krijg je tips voor succesvolle vroegsignalering bij ondernemers en duiden we de diverse signalen die gemeenten over ondernemers binnenkrijgen.
Ronde 2
1. De belrobot: op zoek naar de meest effectieve én efficiënte manier van contact
Spreker: Marcel Amens (Eneco)
Hoe kun je zoveel mogelijk mensen bereiken tegen zo laag mogelijke kosten? Dat is de uitdaging waar zowel gemeenten als vastelastenpartners voor staan.
Eneco stuurt zijn klanten niet alleen brieven. Het energiebedrijf probeert op allerlei manieren contact te leggen met klanten met betalingsachterstanden, van sms'jes, langsgaan tot telefoontjes. Eneco zet ook geautomatiseerde, gepersonaliseerde spraakberichten in. Hoe werkt zo'n 'belrobot'? Hoe helpt die in het bereiken van mensen? En wat vinden mensen daarvan? Marcel Amens, partnermanager Creditmanagement bij Eneco, laat zien hoe het werkt en wat de ervaringen zijn. Daarnaast vertelt hij hoe ze verschillende manieren om contact te leggen zo goed mogelijk proberen te combineren om steeds meer klanten te bereiken.
2. ‘Schulden zijn maar bijzaak’ - ervaringsdeskundigen aan het woord
Sprekers: Helma Brinkman, Jos Reitsma, Leon de Vries en Wijnand Abma (Amaryllis Leeuwarden)
Bij Amaryllis Leeuwarden werken sociaal werkers en ervaringsdeskundigen sinds 2022 structureel samen in het EropAf-team. Ervaringsdeskundigen richten zich op het leggen van contact en bieden realistisch inzicht in de mogelijke oplossingen. Ze slagen erin de juiste snaar te raken bij inwoners, het persoonlijke verhaal achter de ontstane schulden boven tafel te krijgen en daarop aan te sluiten. Zo ontstaat er vertrouwen en blijkt vaak dat schulden maar bijzaak zijn. Deze aanpak werkt: met een bereik van 47 procent en een hulpacceptatie van 36 procent scoort Amaryllis ruim boven het landelijke gemiddelde. Amaryllis neemt je in deze deelsessie mee in hun werkwijze.
3. Kijk door de bril van een laaggeletterde
Sprekers: Jint Hoeksema (Biblionet Groningen)
Stel dat lezen en schrijven ingewikkeld voor je is. Wat voor impact heeft dat eigenlijk op je dagelijks leven? Wat betekent het dan als je financiële problemen hebt, je ingewikkelde brieven krijgt en allerlei zaken moet regelen op papier? In aansluiting op de lezing van Anna Schotanus in het ochtendprogramma laat Jint Hoeksema je tijdens deze deelsessie kijken door de bril van een laaggeletterde. Letterlijk, want je ervaart in een virtual reality-omgeving hoe het is om laaggeletterd te zijn.
4. Beschikking vanaf eerste gesprek
Spreker: Asmae Jazouli en Barbera de Vogel (gemeente Alphen a/d Rijn)
Hoe zorg je voor een goede aansluiting tussen vroegsignalering en schuldhulpverlening? In Alphen aan den Rijn is een werkwijze ontwikkeld waarbij vroegsignaleerders snel kunnen schakelen met schuldhulpverleners, zonder onnodige drempels.
Tijdens deze deelsessie vertellen Asmae Jazouli en Barbera de Vogel hoe deze samenwerking in de praktijk werkt. En hoe een beschikking daarbij tijdig afgegeven kan worden zónder dit belemmerend te laten zijn in het contact met de inwoner. Je gaat met hen én andere deelnemers in gesprek over hoe je ook in jouw gemeente tot betere afstemming kunt komen – zodat hulp sneller start als een inwoner daarom vraagt.
5. Monitoring en samenwerking
Meer informatie over deze deelsessie volgt!
6. Signalering-plus: intensieve aandacht voor herhaalmeldingen
Sprekers: Raven Flos en Linsy Antonissen (Gemeente Breda)
“Over 5 jaar geen schulden meer in Breda”. Met deze ambitieuze doelstelling zet de gemeente Breda actief in op vroegsignalering. Raven Flos (vroegsignaleerder) en Linsy Antonissen (beleidsadviseur) van de gemeente Breda vertellen hoe zij dat doen én wat de resultaten daarvan zijn. Hierbij nemen ze ons ook mee in de aanpak en effecten van het experiment ‘Signalering-plus’, waarbij de gemeente met bepaalde inwoners met oplopende betalingsachterstanden nog intensiever contact zoekt. Een verhaal waarin cijfers niet alleen ‘nice-to-know’ zijn, maar je ook helpen je aanpak bij te stellen.
7. Proactief werken begint al vóórdat je op pad gaat
Spreker: Jessamy Balster (Viewz)
We denken vaak dat proactief werken begint bij aanbellen, het eerste gesprek, het eerste contactmoment. Maar het begint veel eerder: nog vóór je op pad gaat of de telefoon pakt. In deze sessie ga je met Jessamy Balster van Viewz aan de slag met de ‘Signaalladder’ om te onderzoeken wat je ziet in signalen, welke aannames daarin meespelen en wat dat betekent voor je aanpak.
Is meer informatie altijd beter? Of beïnvloedt het vooral de manier waarop je het contact aangaat, met welk aanbod je komt? En in hoeverre beïnvloedt dat je bereik? Een sessie voor wie gelooft dat meer bereik begint bij beter kijken.
Je kunt je hier aanmelden voor de Landelijke bijeenkomst Vroegsignalering.