Niels werkt sinds eind 2023 bij Lekstroom als consulent schuldhulpverlening, daarvoor was hij zes jaar actief bij de Tussenvoorziening in Utrecht. “Het klinkt cliché, maar ik wil vooral mensen helpen en zorgen dat ze op een goede manier uit de schulden kunnen komen. Het hele proces van aanmelding, intake, stabiliseren en uiteindelijk een voorstel versturen, vind ik interessant. Er zit altijd wat spanning op: lukt het dit keer of niet, en wat is er nodig om het wel te laten lukken? Een casus met de Belastingdienst en het UWV zonder bijzonderheden, regel je vaak vrij vlot. Maar met dertig schuldeisers of schulden boven een ton wordt het pas echt spannend. Dan moet je overtuigen dat twee of drie procent beter is dan niets.” 

In de gemeente Lekstroom is de Kennisgeving al een paar jaar standaard ingeregeld in het schuldhulptraject. “De Kennisgeving is ingebouwd in onze workflow, na een intake met een hulpvrager komt er automatisch een actie: stuur een brief naar de schuldeisers. Na vier maanden volgt een pop-up voor een update.” 

Je werkt dus al een poos met de Kennisgeving, hoe waardeer je de inzet van ervan? 

“Ik zie dat het cliënten vaak meteen rust geeft, eindelijk hebben ze de garantie dat er een incasseringspauze komt. Ik vertel er trouwens wel altijd bij dat niet iedereen meewerkt. Zo voorkom je dat mensen denken dat er helemaal geen post of deurwaarders meer komen.” 

Er is ook een keerzijde die Niels eerlijk wil benoemen. “We zien dat cliënten soms achterover gaan leunen als de Kennisgeving is verstuurd en de incassodruk eraf is. Dan leveren ze geen stukken meer aan of reageren ze niet. Daardoor kan het gebeuren dat we uiteindelijk na acht maanden, als er al verlenging is geweest van de incassopauze, de schuldhulp moeten stoppen en de cliënt dus weer op nul staat. Dat frustreert, want de schuldeiser denkt: waarom kregen we een Kennisgeving als er toch niks gebeurt?” 

Ingewikkeld 

Het grootste deel van de schuldeisers werkt goed mee nadat er een Kennisgeving is verstuurd, volgens Niels. “Zeker de grote convenantpartners, daarbij zien we dat de Kennisgeving een goed stuk gereedschap is. Maar ook in dit geval is er helaas een andere kant, namelijk kleinere schuldeisers zoals mkb'ers die hard geraakt worden door een niet-betalende klant. Ook zijn er deurwaarders die het als beleid hebben om door te gaan met incasseren, dat maakt het ingewikkeld.” 

Hoe ga je hiermee om?  

“We proberen met schuldeisers die niet willen meewerken in contact te blijven maar dat legt weer extra druk op onze agenda’s. Bij schuldeisers die wel meewerken, proberen we de verwachtingen bij te stellen, onder andere over het verloop van het traject. Zij verwachten dat na vier maanden, als zonder verlenging de stabilisatiefase voorbij is, de klant weer kan betalen. Tussendoor willen ze soms een update, maar wij kunnen niet op elk tussentijds verzoek van schuldeisers reageren. Dat zijn dus allemaal issues die om duidelijkheid vragen richting de schuldeisers.” 

Duidelijkheid 

Uniformiteit bij de inzet van de Kennisgeving is volgens Niels cruciaal. Hij vindt het dan ook goed dat de NVVK daar meer en meer op wil inzetten. “Nu hanteert de ene gemeente vier maanden incassopauze na het versturen van de Kennisgeving, de ander zes of acht maanden. Dat schept verwarring bij schuldeisers, merken we. Ook zou het heel functioneel zijn als er een duidelijke lijn komt over het moment waarop je de Kennisgeving inzet: doe je dat direct na intake of pas na de beschikking? Die duidelijkheid maken het werken met de Kennisgeving voor alle betrokkenen prettiger, denk ik.” 

De Kennisgeving is waardevol, maar geen wondermiddel, concludeert Niels. “Het werkt alleen goed als je inzet op duidelijkheid en samenwerking. Uiteindelijk willen we allemaal naar een landelijke pauzeknop die rust en overzicht geeft. Daarvoor moeten we de basis op orde hebben: uniformiteit in werkwijze, heldere communicatie en een realistisch verwachtingsmanagement bij alle betrokken partijen, van hulpvrager tot schuldeiser. Dat vergroot het perspectief van de hulpvrager op een schuldenvrij leven en is in het belang van iedereen.”