Druk van de ketel 

Sinds drie maanden gebruikt het buurtteam de Kennisgeving weer, eerder deed het team dat ook al, vertelt Irma. “Ik denk dat het aantal Kennisgevingen dat ik op dit moment heb verstuurd nog op twee handen kan tellen. We hebben de Kennisgeving een poos niet gebruikt, vooral vanwege de administratieve last omdat wij alles nog handmatig versturen. Nu doen we vanuit de kopgroep mee, zodat er een efficiënt pauzeknopsysteem ontwikkeld kan worden. 

Eveline vult aan. ‘Nu we de Kennisgeving weer inzetten, weeg ik per klant beter af of een incassopauze past in de aanpak. In Amsterdam gebruiken we de ‘Amsterdamse maatwerkmethode’, je kijkt per persoon wat wel en niet kan. Soms is het heel goed om rust te creëren door een incassopauze, maar het kan ook averechts werken en dan kun je de grip op de klant verliezen, is onze ervaring.” 

Hebben jullie een voorbeeld van een klant waar je onlangs de Kennisgeving voor hebt ingezet?  

“Ik had laatst een klant die heel erg goed is in regelen en overzicht houden”, vertelt Irma. “Hij had verschillende schulden, vooral bij de Belastingdienst, zicht op werk en een paar maanden nodig om zijn situatie weer op orde te krijgen. Toen heb ik de Kennisgeving ingezet.” 

Eveline: “Ik had laatst een jonge vrouw die twijfelde of ze wel wilde dat ik een Kennisgeving naar schuldeisers zou versturen. Ze had net allerlei betalingsregelingen op orde en was bang dat er schuldeisers van haar waren die niet mee zouden doen met de Kennisgevingsafspraken. Toch hebben we uiteindelijk in overleg met elkaar de Kennisgeving verstuurd omdat een poos schuldenrust goed is voor haar. Samen bespreken we de terugkoppelingen van schuldeisers en zorgen dat ze overzicht houdt.”  

Jullie bepalen dus per klant of je de Kennisgeving inzet, terwijl er ook gemeenten zijn die dit standaard doen; het is een vast onderdeel binnen hun workflow.  

Eveline: “Wij vinden dat je de afweging of de Kennisgeving wel of niet wordt ingezet als schuldhulpverlener zelf moet nemen omdat die samen de cliënt het beste kan inschatten of iemand klaar is voor een incassopauze. De Kennisgeving kan zeker effectief zijn, maar soms werkt het ook niet. Amsterdam-West heeft bijvoorbeeld een enorme groep daklozen die bijna allemaal bij ons geregistreerd staan. Dit is een groep die een heel eigen aanpak vraagt, ook weer als afzonderlijke daklozen. Ik heb bijvoorbeeld iemand die gewoon iedere dag, schoongewassen, met de trein naar zijn werk gaat maar hij heeft geen woning, is dakloos en heeft schulden. Dat is weer een heel ander verhaal dan de daklozen die echt op straat leven. Dit is een uitdagende groep om bij de les te houden en te zorgen dat zij blijven terugkomen. Want als ze uit beeld zijn, zijn ze echt uit beeld. De Kennisgeving creëert tijdelijk rust en dat kan er bij deze groep, die toch al moeilijk te bereiken is, toe leiden dat ze niet meer komen opdagen. Dat maakt stabilisatie extra ingewikkeld.” 

Irma vult aan: “We kijken altijd per situatie en letten ook op de zelfredzaamheid van een cliënt. Het is zeker niet de bedoeling dat iemand alles over de schutting gooit. Als wij alles uit handen nemen, voelt een cliënt zich minder verantwoordelijk: dan denken ze al snel, jullie regelen toch alles.” 

Handmatig 

“In Amsterdam* sturen we nu nog iedere schuldeiser apart per e-mail de Kennisgeving”, vertelt Eveline. “Gaat er een naar de Belastingdienst dan moet dat nog per post, dus printen we de brief uit en gaat die op de bus. Net heb ik dat gedaan voor een klant: vijf brieven per mail en een per post, dossiernummers en adressen uitgezocht. Daar ben ik anderhalf uur mee bezig, de administratieve druk die dit geeft is best groot. Ook houden we nu handmatig bij of schuldeisers reageren, ik zet alle deadlines in mijn agenda, anders raak ik het overzicht kwijt.” 

Via hun leidinggevende delen Irma en Eveline hun ervaringen met de kopgroep. “De inzet om op termijn binnen de schuldhulp één gezamenlijke pauzeknop te hebben juich ik toe”, zegt Irma. “Daarbij blijf ik het belangrijk vinden dat de schuldhulpverlener beslist of een incassopauze geschikt is voor de klant.” Eveline: “Eén systeem waarin alle partijen, ook de schuldeisers, zijn aangesloten zou op veel punten helpen. Tegelijk is het belangrijk dat we, welk systeem er ook komt, altijd blijven letten op de zelfredzaamheid van cliënten. Als wij te veel uit handen nemen, loop je het risico dat zij zich minder verantwoordelijk voelen voor hun schulden.”

* In verschillende softwarepakketten kan het proces van versturen van de Kennisgeving automatisch worden ingeregeld. Diverse gemeenten maken daar al gebruik van.