Deel 4 serie praktijkverhalen 'schuldregelen met woningbehoud'
Marjolein verhuist tóch, om haar schulden af te lossen
Wat doe je als een hulpvrager flinke schulden heeft maar ook een eigen woning met (waarschijnlijk) overwaarde? Aandringen op verkoop van de woning lijkt dan logisch. Maar zelfs als dat écht de enige oplossing blijkt, gaat dat toch niet altijd vanzelf. In een korte serie vertellen we praktijkverhalen over koopwoningen en schulden.
Marjolein* zit al tien jaar met een flinke schuld van 90.000 euro, die in 2013 is ontstaan door een eerdere onderneming. Ze staat al jaren niet meer ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, en het lukt haar niet om de schulden op te lossen.
Situatie
Marjolein meldt zich bij een loket van de gemeente voor inwoners die hulp of advies van een bepaalde afdeling nodig hebben. Ze heeft hier al eerder aangeklopt voor ondersteuning bij haar financiële problemen. Destijds werd ze steeds doorverwezen naar de schuldhulpverlening.
Deze keer krijgt ze echter geen afspraak. Reden: haar situatie is niet veranderd. Volgens de gemeente moet Marjolein haar koopwoning (met forse overwaarde) verkopen om haar schulden op te lossen. Marjolein wil haar huis echter niet verkopen, omdat ze door haar inkomen niet in aanmerking komt voor een sociale huurwoning. Particuliere huur is voor haar onbetaalbaar.
Doordat ze deze keer niet verder komt bij de gemeente, klopt ze aan bij Geldfit, het landelijke platform voor financiële vragen. Geldfit neemt vervolgens contact op met de gemeente. De afdeling voor schuldhulpverlening krijgt alsnog het verzoek om met Marjolein in gesprek te gaan.
Heeft dit onderwerp je interesse? Kom dan 3 juli naar onze Donderdagmiddagsessie over dit onderwerp.
Vraagstuk
Marjolein heeft het huis in 2010 met haar toenmalige partner gekocht van een woningcorporatie. Ze geeft aan dat ze het huis, als ze het verkoopt, volgens de afspraken met de woningcorporatie verplicht aan hen moet terugverkopen. Een deel van de opbrengst – in haar geval zo’n 70.000 euro – gaat dan naar de corporatie. Om de vaste lasten te kunnen betalen heeft Marjolein een deel van haar woning verhuurd. Als ze haar huis verkoopt, vallen deze inkomsten weg.
Oplossing
Edward*, klantregisseur Schuldhulpverlening van de gemeente, realiseert zich meteen dat het verkopen van de woning voor Marjolein niet alleen onmogelijk lijkt, maar dat ze het waarschijnlijk ook te moeilijk vindt om afscheid te nemen van het huis. 'Ik heb vaker gezien dat mensen met een problematische schuld hun woning niet willen verkopen. Het is belangrijk dat je je als hulpverlener realiseert dat een woning niet alleen een plek is om te wonen. Het is ook de plek waar je herinneringen gemaakt hebt, waar je je veilig voelt, waar misschien ook een deel van je identiteit ligt.'
Edward voert een uitgebreid intakegesprek met Marjolein. Zijn belangrijkste vraag: 'Wat wil je het liefst? Dan kijken we wat mogelijk is.' Marjolein wil het liefst haar schulden oversluiten via een lening. Alleen heeft Marjolein geen vast contract en blijkt haar (wisselende) inkomen te laag voor een lening.
Edward bespreekt de casus met de gemeente Den Haag. Die heeft al sinds 1990 ervaring met huiseigenaren in de schuldhulpverlening en is sinds eind 2022 beschikbaar voor NVVK-leden als Vraagbaak Hypotheken.
Marktwaarde 850.000 euro
Den Haag bevestigt dat de oplossing toch is dat Marjolein haar woning verkoopt en op zoek gaat naar een kleiner huis. Haar huidige woning heeft een geschatte marktwaarde van 850.000 euro, terwijl haar hypotheek bijna 4 ton is. Als je daar de 70.000 euro voor de woningcorporatie en de 90.000 euro schuld vanaf trekt, blijft er onder de eindstreep bijna 3 ton over. Dat bedrag kan ze gebruiken voor de aankoop van een nieuwe, kleinere woning.
Omdat Marjolein al vaker het advies heeft gekregen om haar huis te verkopen, realiseert Edward zich dat hij het gesprek hierover zorgvuldig moet voeren om ervoor te zorgen dat ze niet afhaakt. Hij geeft duidelijk aan dat een nieuwe lening niet mogelijk is vanwege haar inkomen. Voorzichtig brengt hij het gesprek op een eventuele verkoop van het huis door haar zelf te laten nadenken over allerlei vragen: 'Wat zou er gebeuren als je het huis toch zou verkopen? Wat zijn de woningen in de buurt waard? Heb je al een keer contact opgenomen met een taxateur? Ben je al in gesprek gegaan met de woningcorporatie om te vragen of er een andere woning in de buurt voor jou beschikbaar is?'
Doordat Edward in zijn werk eerder ervaring heeft opgedaan met hypotheken, kan hij goed meedenken met Marjolein. Hij merkt dat ze het prettig vindt om inhoudelijk te kunnen sparren over haar probleem.
De knop gaat om
In eerste instantie is Marjolein teleurgesteld. Toch zet het gesprek iets in beweging. Na een paar dagen belt ze Edward om hem te bedanken. Door het gesprek met hem is bij haar de knop omgegaan: ze is van plan haar woning alsnog te verkopen en heeft nu een afspraak met een taxateur.
Binnen de gemeente is inmiddels afgesproken om mensen met schulden altijd door te verwijzen naar de afdeling schuldhulpverlening, ook al belt iemand voor de tiende keer.
Tips
- Als verkoop van de woning uiteindelijk de enige oplossing blijkt te zijn, voer je eigenlijk een slechtnieuwsgesprek. Wind geen doekjes om het slechte nieuws, maar neem er wel de tijd voor. Laat merken dat je je best doet voor de klant en denk mee. Dat zorgt voor vertrouwen.
- Onderbouw je voorstel goed. Zeg dus niet alleen dat de klant het huis moet verkopen, maar leg de redenen uit.
- Voer het gesprek op zo'n manier dat de klant zélf over de oplossing aan het denken wordt gezet.
- Als het mogelijk is, zorg dan dat iemand met kennis van hypotheken het gesprek voert.
Woningbezitter geholpen? Deel je ervaring
Heb jij ook een interessante casus waarbij woningbezitters met schulden verder werden geholpen? Laat het ons weten!
Lees ook onze pagina 'Schuldhulp aan woningbezitters'. Daar vind je algemene informatie, en onder het kopje 'Casus van de maand' vind je eerdere casussen die we publiceerden.
Met vragen over woningbezit en schulden kun je als NVVK-lid sinds twee jaar terecht bij de Vraagbaak Hypotheken. Daar kan je ook casussen voorleggen. Doe er je voordeel mee!
Heeft dit onderwerp je interesse? Kom dan 3 juli naar onze Donderdagmiddagsessie over dit onderwerp.
* Marjolein en Edward heten in werkelijkheid anders