Het ministerie van Sociale Zaken onderstreept ook het belang van DDAS. ‘Goede schuldhulp overal in Nederland toegankelijk maken, dat is het doel van de Basisdienstverlening. Daarvoor is inzicht nodig in hoe het nu gaat. Betrouwbare, eenduidige gegevens om te benchmarken, van elkaar te leren en de dienstverlening te verbeteren. Wat gaat al goed in onze hulpaanpak en waar kan mijn gemeente nog een stapje extra zetten? DDAS geeft dat inzicht. We roepen gemeenten dan ook op om hun data voor DDAS aan te leveren’, zegt een woordvoerder van het ministerie.

We roepen gemeenten op data voor DDAS aan te leveren, zegt het ministerie van SZW.

Schuldhulpverlening versterken

Mariëlle Fleuren stond als projectleider aan de wieg van de Basisdienstverlening. Over de start vertelt ze: ‘In 2023 constateerden we dat we al veel goed doen op het gebied van schuldhulpverlening, maar we willen het nog verder versterken. Dat betekent nadrukkelijk niet: uniformeren. Binnen het huidige stelsel willen gemeenten beleidsvrijheid hebben en houden, ook om af te stemmen met de eigen ketenpartners.’

Het doel van het project Basisdienstverlening is dat 'meer mensen met schulden eerder en nog betere schuldhulpverlening krijgen'. Joeri Eijzenbach (NVVK): ‘We definieerden een basiskwaliteitsniveau dat elke gemeente moet bieden.’ Zo maken de 4 partijen schuldhulpverlening effectiever en toegankelijker. 

Unaniem commitment 

Basisdienstverlening is een gezamenlijk project van VNG, Divosa, NVVK en SZW. Mariëlle Fleuren benadrukt dat dit viertal het project niet in een torenkamertje bedacht: ‘Uit een jaar lang overleg met achterban en partners kwamen 20 elementen waarvan gemeenten volmondig zeiden: 'dit gaat ons lukken, dit gaan we doen.’ Veel elementen zijn nu al beschikbaar en worden in veel gemeenten al toegepast. Andere zijn nog in ontwikkeling.' Het element DDAS (Data Delen Armoede en Schulden) is een voorbeeld van een element dat nu al inzetbaar is.

In juni 2025 benadrukten Victor Everhardt (voorzitter Divosa), Renate Richters (voorzitter NVVK), staatssecretaris Jurgen Nobel (SZW), wethouder Marianne van der Sloot (VNG) tijdens een bijeenkomst dat ze onverminderd achter het actieplan Basisdienstverlening staan. 

Inzicht nodig voor verbetering 

Hoe past DDAS eigenlijk in Basisdienstverlening? Statistiek op zich is toch geen dienstverlening? ‘De meeste van de 20 elementen zijn inderdaad gericht op de uitvoering’, zegt Fleuren. ‘Maar als je wil verbeteren moet je eerst precies weten wat je doet en hoelang dat duurt. De NVVK heeft jaarcijfers, maar die bestrijken niet alle gemeenten en alle producten.'

Zonder inzicht weet je volgens haar ook niet welke kritische prestatie-indicatoren (kpi's) je moet opnemen in je beleidsplan. ‘Als je bijvoorbeeld ziet dat 50% van de aanmeldingen voor schuldhulp niet gevolgd wordt door een intakegesprek heb je daar een opgave te doen.’ Eijzenbach vult aan: ‘Met DDAS kun je straks zien of extra inzet die je pleegt ook resulteert in meer hulpacceptatie. En door de verschillen op rapportagegebied te verkleinen, kun je jezelf beter vergelijken met andere gemeenten.’ Zo kunnen gemeenten van elkaar leren. 

Betere verantwoording aan gemeenteraad

Hebben inwoners zelf ook direct iets aan DDAS? Eijzenbach: ‘Nou, niemand zal zeggen: 'Yes, ik sta in de statistieken'. De gepubliceerde gegevens zijn vanzelfsprekend ook niet te herleiden tot individuen. Maar inwoners kunnen straks wel zien dat de ene gemeente meer tijd nodig heeft om schuldhulp te verlenen dan de andere. Ik vind het een prima ontwikkeling als gemeenten daarop worden aangesproken. Met DDAS kunnen gemeenten hun beleid ook beter verantwoorden naar de gemeenteraad en de samenleving.’   

Transparantie voor schuldeisers 

Fleuren noemt DDAS verder relevant voor schuldeisers. Die vinden het belangrijk dat gemeenten werk maken van begeleiding van hulpvragers. ‘Met DDAS kunnen we aantonen dat we die begeleiding geven. Dat vinden we belangrijk: 10 van de 20 elementen in het actieplan Basisdienstverlening hebben te maken met begeleiding. Al is goede begeleiding nog geen garantie dat er nooit opnieuw schulden ontstaan. Daarbij spelen ook andere factoren een rol.’ 

Nog beter wordt het als er straks ook vroegsignaleringsdata in DDAS komen. ‘Die kan CBS koppelen aan de data van schuldhulpverlening’, zegt Fleuren. 'Dan kunnen we achterhalen of iemand die bereikt is door vroegsignalering ook doorgaat naar de schuldhulpverlening.’ Zo zien vastelastenpartners dat de moeite die ze doen voor vroegsignalering echt loont.

'We gaan ervoor!'

Fleuren en Eijzenbach kunnen niet wachten op de inzichten die DDAS gaat bieden. Fleuren blijft wel realistisch. ‘Veel gemeenten zijn achter de schermen nog druk bezig met aanhaken op DDAS. Het kost wat voorbereiding om alles aangeleverd te krijgen. We helpen daar op allerlei manieren mee, maar we moeten het wat tijd gunnen. Maar als ik de vraag krijg ‘moet dat nou?’ zeg ik: gemeenten hebben gezegd dat ze het willen, dus we gaan ervoor!' 

Hoe werkt het?

Wil jij aan de slag met DDAS?  Lees hier hoe je dat aanpakt en ga ervoor!