Het NIvB is 2 jaar geleden opgericht door Nibud en NVVK in samenwerking met Buddy Payment. Het brengt door een analyse van iemands bankgegevens met behulp van PSD2-techniek in beeld wat de inkomsten en vaste lasten zijn. Door zo de passende aflosruimte te bepalen kan je voorkomen dat achterstanden problematische schulden worden.  

Cora van Horssen

Projectleider NIvB en hoofd van het NIBUD-kennisteam Cora van Horssen vertelt dat het NIvB werkt met een combinatie van

• slim gebruik van technologie
• het inzicht in achterstanden en schulden dat de NVVK heeft
• en de kennis van het NIBUD over wat mensen minstens nodig hebben om rond te kunnen komen.

‘Klanten gaan, al dan niet na doorverwijzing, zelf naar onze site voor een berekening', aldus Van Horssen. 'Als de betrokken crediteur aangesloten is op het NIvB kan het resultaat direct aan hem doorgestuurd worden. De berekening kan ook als pdf gedownload worden om zelf mee naar een crediteur te gaan.’  

Klanten krijgen meer regie 

De deelnemers aan een webinar dat we onlangs aanboden over het onderwerp, merkten op dat deze route alleen geschikt lijkt te zijn voor wie digivaardig is. Van Horssen: ‘Je moet het zien als een aanvulling op wat crediteuren al doen aan sociale incasso. We hebben gesprekken gevoerd met gebruikers. Sommigen willen graag persoonlijk contact. Anderen vinden het juist fijn dat ze zelf even kunnen kijken wat ze kunnen betalen, zonder dat ze meteen een gesprek met een crediteur moeten aangaan. 

Ellen Hennekens

NVVK-beleidsadviseur Ellen Hennekens beaamt dat. ‘Ik hoor dat het jongeren frustreert dat ze niets voor elkaar krijgen als ze een schuldeiser bellen, terwijl het hulpverleners wel lukt een betalingsregeling te treffen. Jongeren worden niet altijd serieus genomen, zeker als ze eerder afspraken niet hebben kunnen nakomen. Een onderbouwd voorstel dat is ‘goedgekeurd’ door het NIBUD en de NVVK wordt eerder geaccepteerd. Dat geeft jongeren tools in handen om hun eigen geldproblemen op te lossen.’ 

Crediteuren kunnen beter maatwerk leveren 

Thijs Bierens, senior Medewerker Debiteuren & Sociale Incasso bij Evides vertelt wat voor hem de meerwaarde van het instituut is: ‘Voor ons is het belangrijk dat een regeling ook wordt nagekomen, anders kost het ons weer extra tijd. Te veel regelingen die we treffen stranden. Daarom is een passende betalingsregeling een toverwoord in de sociale incasso.'

'Met het NIvB kunnen we beter maatwerk leveren. Warm contact vinden we belangrijk; daardoor kunnen we soms zelf al een goede regeling treffen. Maar degenen met wie we geen contact krijgen, kunnen we wel op het NIvB wijzen. Wij accepteren elke regeling die het NIvB ons voorschotelt.'

Extra tool voor vroegsignaleerders 

Ook vroegsignaleerders hebben baat bij het NIvB. Zo hoeven ze voor inwoners waar ze naar toe gaan, niet altijd meer zelf met schuldeisers te bellen over een betaalregeling. Ellen Hennekens noemt nog een voordeel: ’Ik hoor uit het veld wel eens dat schuldeisers zeggen: ‘Als je 50 euro kan missen, kan je ook wel 70 euro missen’. Hulpvragers gaan daarin mee en komen vervolgens in de problemen. Met een objectief onderbouwd voorstel staan ze sterker.’

Sommige gemeenten zetten het NIvB al in als aanvulling op vroegsignalering, vertelt Van Horssen. Helmond bijvoorbeeld. ‘Die gemeente verwijst maandelijks mensen waar ze na een vroegsignaal nog geen persoonlijk contact mee gaan opnemen, in een brief of e-mail naar ons door. Ook alle woningcorporaties in Helmond doen nu mee. Zij accepteren elk voorstel dat het NIvB produceert. Een mooie olievlekwerking.’  

Als mensen via vroegsignalering bij het NIvB terechtkomen en er is geen betaalregeling mogelijk, dan leidt het instituut ze weer terug naar de gemeente. Hennekens zou dat graag voor alle gemeenten regelen. 'Het zou mooi zijn als mensen een vinkje kunnen zetten wanneer ze het goed vinden om voor verdere hulp in contact gebracht te worden met hun gemeente. En dat de gemeente dan snel reageert. Mensen die we eenmaal in het vizier hebben, moeten we proberen vast te houden en door te leiden naar het juiste loket.'

Privacy en garanties

Tijdens het webinar worden in de chat kritische vragen gesteld over privacy. Van Horssen benadrukt dat die gewaarborgd is doordat De Nederlandse Bank (DNB) Buddy Payment heeft doorgelicht met het oog op het gebruik van de PSD2-techniek. ‘Het NIvB ziet zelf geen oprivacygevoelige gegevens. De analysetool kijkt op één moment en de informatie wordt niet bewaard. Alleen met expliciete toestemming van een gebruiker kunnen analisten ingevoerde gegevens controleren. Crediteuren kunnen niet meekijken.' 

Een andere vraag luidt: controleert het NIvB of klanten wel volledige inzage geven? Van Horssen antwoordt dat er alleen wordt gecheckt of de noodzakelijke lasten betaald worden. ‘We krijgen veel vragen over berekenende burgers. We kunnen niet garanderen dat iedereen alles eerlijk invult, maar we nemen aan van wel. Onze ervaring is dat mensen van achterstanden af willen en er geen belang bij hebben om informatie achter te houden.’ 

Stand van zaken 

Op dit moment zijn 4 gemeenten en 20 crediteuren aangesloten bij het NIvB . Crediteuren kunnen dat in deze leerfase nog kosteloos doen. Uiteindelijk moeten zij - net als gemeenten - voor de diensten van het NIvB gaan betalen. Het ministerie van Sociale Zaken wilde het NIvB namelijk alleen steunen onder de voorwaarde dat het instituut zich uiteindelijk zelf kan bedruipen. De oproep is dan ook: sluit je aan. In de woorden van Bierens: ‘Het is belangrijk dat er veel deelnemers zijn om vooruitgang te maken en zo vast te kunnen stellen of het gaat werken.’ 

Meer over het NIvB, waaronder de klantreis, lees je in de presentatie van Cora van Horssen (pdf, 2 MB)

Vragen uit de chat tijdens het webinar

Wat is de meerwaarde voor een gemeente om zich aan te sluiten?
Door aan te sluiten bij het NIvB biedt een gemeente handelingsperspectief aan mensen die nog geen problematische schulden hebben. Juist voor die groep die snel en makkelijk betalingsachterstanden wil oplossen, zonder tussenkomst van een persoon. Het is daarmee een zeer bruikbaar instrument voor vroegsignalering. Zeker ook omdat uit de analyse van het NIvB meteen duidelijk wordt of mensen zelf de achterstand kunnen oplossen. In dat geval kunnen gemeenten deze signalen met voorrang oppakken.

De schuldenproblematiek is tegenwoordig groeiende handel. Je ziet steeds meer aanbieders van hulp. Wat is de meerwaarde van dit product? En werken ze ook met apps, want daar zijn er ook al tientallen van...
Het NIvB is geen app, maar een website. De meerwaarde van het NIvB is dat je voor meerdere achterstanden ineens een goed onderbouwde regeling kunt treffen. Iets anders is dat een bij het NIvB aangesloten crediteur het voorstel gegarandeerd accepteert – uiteraard onder de voorwaarde dat de ingevulde gegevens over de achterstand kloppen.
Het NIvB is er vooral voor die mensen die nog geen problematische schulden hebben en digivaardig zijn, maar wel hulp kunnen gebruiken om inzicht te krijgen in wat ze kunnen betalen en om een realistische en haalbare regeling af te spreken.

Hoe controleert het systeem of de betaalgegevens die gebruikt worden wel alle vaste lasten laten zien? Stel iemand is al langer is gestopt met betalen van een bepaald bedrag (een vaste last)?
Als mensen al een tijdje gestopt zijn met het betalen van een bepaalde vaste last, zien we dat niet terug in de analyse. Wel controleren we een aantal noodzakelijke vaste lasten, bijvoorbeeld woonlasten en zorgverzekering. Als die niet betaald worden, is er onvoldoende informatie en kunnen we geen regeling voorstellen. Daarnaast is er een mogelijkheid voor de debiteur om beperkt wijzigingen aan te brengen in de uitkomsten van de budgetscan. Zo kan iemand die recent een abonnement heeft opgezegd dat bijvoorbeeld zelf weghalen uit de lijst met vaste lasten.

Kun je lopende regelingen invoeren?
Lopende regelingen hoeven niet te worden ingevoerd. Ze worden in de analyse van de bankgegevens herkend, en ze verschijnen als vaste last in de budgetscan.

Wat gebeurt als er een betalingsregeling loopt via dit platform en er ontstaat een andere schuld. Delen de schuldeisers die zijn aangesloten bij het NIvB dan automatische de beschikbare afloscapaciteit?
Nee, het voorstel en daarmee de overeengekomen regeling is een momentopname. Er wordt niets herberekend gedurende de looptijd.

Is er een koppeling met Schuldenwijzer?
Nee, die is er (nog) niet.

Wat moet je doen bij achterstanden bij niet-aangesloten crediteuren?
Als een crediteur niet is aangesloten kan de debiteur zelf de achterstand invoeren en een voorstel voor een regeling laten berekenen. Dat voorstel gaat dan alleen niet automatisch naar de crediteur. De debiteur kan dan zelf de pdf met het betalingsvoorstel downloaden en naar de crediteur sturen. Er is dan overigens geen garantie dat de crediteur het voorstel ook accepteert.

betalingsregelingen.nl

nibud.nl/nivb