Geert van Dijk, directeur NVVK, gaat regelmatig mee met bijzondere mensen in de wereld van de schuldhulpverlening. Vandaag: mee met Schuldenlab070 in Den Haag. Zijn onderzoeksvraag: wat betekenen slimme lokale en regionale initiatieven voor de landelijke agenda van mijn branchevereniging?

Schuldenlab070 organiseerde een ‘Week van de Schulden’. Wie erbij was, kreeg veel informatie over vindingrijke innovaties en slimme schuldhulp. In Schuldenlab070 werken 28 landelijke, lokale, private en publieke partijen samen. Iedereen mag en kan meedoen en meedenken: bedrijven, overheden, vermogensfondsen, banken. Maar ook ondernemers, ontwerpers en onderzoekers. Samen bedenken ze innovatieve oplossingen en aanpakken op het gebied van schulden en armoede. Want: niemand kan dat alleen. “It takes a city to solve a debt” is het motto.

SchuldenlabNL: voor de nationale uitwerking

In SchuldenlabNL, voortgekomen uit Schuldenlab070, werken publieke en private partners actiegericht samen aan het opschalen van projecten. Projecten die kwetsbare groepen duurzaam schuldenzorgenvrij maken. SchuldenlabNL levert een bijdrage door reeds beproefde werkmethoden op het terrein van vroegsignalering, preventie en curatie nationaal beschikbaar te maken en daarvoor de randvoorwaarden te scheppen. Criterium bij de selectie: de methoden moeten mensen duurzaam schuldenvrij maken.

Collectief schuldregelen spaart bomen & uren

Collectief schuldregelen is een project vanuit Schuldenlab070 dat omarmd is door SchuldenlabNL. In deze pilot vervangen de schuldregelaars de individuele afhandeling van schulddossiers door een collectieve afhandeling. De gemeente Den Haag en schuldeisers maken vooraf afspraken over de afhandeling van openstaande schulden. De schuldeisers krijgen de aanmelding van nieuwe klanten periodiek in één overzicht binnen.

Bij de saldocheck zijn er twee smaken: wel of niet akkoord gaan met de collectieve schuldregeling. Deze aanpak bespaarde de gemeente Den Haag in 2019 tot nu toe 84.000 brieven! En talloze uren bellen, mailen en appen. Een tijds- en geldbesparing die nu ten goede komt aan cliënten. Bovendien is de doorlooptijd sterk verkort: van gemiddeld 55 dagen naar 34 dagen. Verschillende steden, waaronder Amsterdam, pakken het vergelijkbaar aan. Daar noemen ze dat het ‘standaard akkoord’. 

NVVK-convenanten: meer begrip voor elkaar

Terwijl ik de oogst van de Schuldenweek op me in laat werken, denk ik na over de betekenis van dit soort initiatieven voor de NVVK.

Goed samenwerken met schuldeisers is precies wat we als NVVK ook al een heel tijdje doen. Bijvoorbeeld door het afsluiten van convenanten. Door de gezamenlijke overleggen komt er meer begrip over elkaars werkwijze en positie. Schuldeisers en schuldhulpverleners weten wat ze van elkaar kunnen verwachten met betrekking tot doorlooptijden en wederzijdse informatieverstrekking.

Daarnaast zorgen convenanten voor duidelijkheid. Over de voorwaarden waaronder een schuldeiser zijn incassomaatregelen kan opschorten bijvoorbeeld, of onder welke voorwaarden hij meewerkt aan een minnelijke schuldregeling. De afspraken die beide partijen hierover maken zijn opgenomen in een convenant.

De convenanten bevatten afspraken en wederzijdse verplichtingen. De meeste afspraken zijn algemeen, dus in alle convenanten luiden ze nagenoeg hetzelfde. Met een aantal convenantpartijen zijn daarnaast aanvullende bijzondere afspraken gemaakt.

Met wie hebben we die convenanten? Inmiddels al een heel rijtje: het CAK, het CJIB, DUO, Energie-Nederland, de NS, organisaties voor waterschaps- en gemeentelijke belastingen, Thuiswinkel.org, UWV/SVB, Vewin (drinkwaterbedrijven), Ziggo/UPC en KPN.

KPN: altijd akkoord!

Het onlangs gesloten convenant met KPN bevat een aantal nieuwe bepalingen waaronder de toezegging van KPN dat zij altijd akkoord gaan met een minnelijk voorstel van NVVK-leden. Er wordt momenteel hard gewerkt aan een vergelijkbaar breed overheidsconvenant, en een convenant met de zorgverzekeraars.

Lokaal & landelijk: meeliften mag

Lokale convenanten zijn superwaardevol voor de betrokken partijen en voor mensen met schulden. Landelijke convenanten zijn dat ook, en ze voegen nog een belangrijke dimensie toe: reikwijdte. Landelijk opererende schuldeisers hoeven dankzij de NVVK-convenanten niet met alle afzonderlijke partijen afspraken te maken. Lokale en regionale partners in het hele land kunnen meeliften op de landelijke collectieve afspraken.

In de praktijk blijkt dat schuldeisers die lokaal zijn betrokken bij afspraken, ook landelijk sneller en makkelijker meegaan in het maken van goede afspraken.

Wil je een snel overzicht van de Week van de Schulden en wat Schuldenlab.nl je zoal te bieden heeft? Check dit online magazine of ga naar schuldenlab.nl.

P.S.: Op naar de schuldfoto

Een schuldregeling in 34 dagen, zoals Den Haag bereikte, is een grote stap voorwaarts. Maar de lat kan verder omhoog, Daarvoor ontwikkelen we het Schuldenknooppunt, een voorziening die veilig berichtenverkeer mogelijk maakt tussen schuldeisers en schuldhulpverleners. De VNG doet ook mee. Het idee is geboren vanuit innovatie en wordt opgebouwd vanaf de basis.

Met het Schuldenknooppunt streven we naar een schuldregeling binnen 12 dagen. Binnen enkele jaren willen we zelfs zover zijn dat we op elk moment van de dag een ‘foto’ te kunnen maken van iemands schuldpositie.

Deze ambitie kunnen we alleen waarmaken als we heel goed samenwerken. Het Schuldenknooppunt slaagt als zoveel mogelijk partijen meedoen. Lokaal, regionaal en landelijk. De NVVK draagt bij aan het borgen van afspraken, en we maken het Schuldenknooppunt toegankelijk voor iedereen in het land die er z’n voordeel mee kan doen. Geen dubbel werk, geen concurrentie. Wel: slim bundelen van krachten!

Reageren? g.vandijk@nvvk.eu