Het recente besluit van enkele maatschappelijk werkende bewindvoerdersorganisaties om lid te worden van de NVVK versterkt de brugfunctie van de vereniging. ‘We gaan het meer over financiële zorgverlening hebben dan alleen over bewindvoering, schuldhulpverlening of budgetbeheer als instrument’, zegt NVVK-voorzitter Marco Florijn.

 Onlangs kwalificeerde stichting CAV (opgericht in 1968 en actief in bewindvoering, schuldhulpverlening en budgetbeheer) zich voor het lidmaatschap van de NVVK. Twee andere maatschappelijk georiënteerde bewindvoerders (Kompas Zuidlaren en Humanitas Financiële Hulpverlening) zijn bijna zover. NVVK-voorzitter Marco Florijn is blij met deze trend, die voor de NVVK nieuwe uitdagingen met zich meebrengt.

Hoe kijk je als voorzitter naar deze ontwikkeling?

‘Dit versterkt onze stem in het veld van bewindvoering. Het stelt ons in staat om ook daar een innovatiekracht te zijn om bewindvoering verder te verbeteren. Dan heb ik het over de inhoud van het vak, maar ook over de governance en het toezicht erop.’

Financiële zorgverlening

‘Qua inhoud verwacht ik dat we het als vereniging steeds vaker zullen hebben over financiële zorgverlening, in plaats van alleen over bewindvoering, schuldhulpverlening of budgetbeheer als instrument. We gaan meer kijken naar de fases die mensen doorlopen, wat hun perspectief is en wat het maximaal haalbare is op een bepaald moment. Zo gaan de verschillende instrumenten meer in elkaar overvloeien.’

Mensen loslaten

‘In het sociaal domein hangen financiën samen met veel andere problemen van mensen: werkloosheid en opvoedproblemen bijvoorbeeld. Er is ook een grote groep die gewoon even geholpen moet worden met hun financiën. Daar moeten we slimmer mee omgaan. Welke mensen die nu onder bewind staan, zijn geholpen met een schuldregeling zodat ze uit hun financiële problemen komen? Ik wil graag met allianties werken, waarbij je vanuit een gezamenlijke visie naar het onderwerp kijkt. Is goede financiële zorgverlening ‘mensen lang bij je houden en niet meer loslaten’? Of is het: steeds kijken of er een volgende stap gezet kan worden? En hoe dan? Als NVVK kunnen we met onze diversiteit aan leden daarin een vloeiende lijn ontwikkelen.‘

 Bewindvoering blijft groeien

‘Bewindvoering wordt trouwens vaak gezien als ‘schuldenbewind’, maar dat is niet terecht. Bewindvoering komt vaak voor in de zorg, omdat mensen door een verstandelijke beperking hun eigen financiën niet aankunnen. Dit type bewindvoering wordt anders gefinancierd en is dus niet altijd zichtbaar voor gemeenten. Het is een groep die steeds groter wordt. Steeds meer ouderen bijvoorbeeld moeten geholpen worden om ook financieel gezond oud te worden. De groei laat zich ook verklaren doordat we als financiële hulpverleners meer mensen in beeld krijgen’.

Wat betekent deze ontwikkeling voor de vereniging en haar diensten?

‘De groep bewindvoerders onder onze leden vraagt meer aandacht. We zullen vaker actief zijn in de netwerken die er zijn rond bewindvoering, bijvoorbeeld bij het ministerie van Justitie en Veiligheid, bij de rechtspraak en het Landelijk Kwaliteitsbureau Curator Beschermingsbewindvoerder Mentor (CBM). Er komt dus meer werk op ons af. Daarom is de bezetting van het Verenigingsbureau onlangs ook uitgebreid.’

Gemeenten maken zich zorgen over de groei aan bewindvoering. Begrijp jij dat?

‘Ik begrijp de zorg, omdat als je er enkelvoudig naar kijkt je extreme groei ziet in schuldenbewinden met een bijbehorende druk op de bijzondere bijstand. Sinds schuldenbewind uit de bijzondere bijstand gefinancierd kan worden is het in omvang verdrievoudigd. Het is daardoor hoog op de lokale agenda gekomen. Dat vind ik heel goed.’

Stress wegnemen

‘Het is wel belangrijk om te bedenken dat bewindvoering op zich geen dure oplossing is voor de groep waar het wegnemen van financiële stress belangrijk is. Natuurlijk moet je altijd nagaan: is dit het juiste instrument voor deze persoon? Maar ik verwacht niet dat de groei sterk afneemt. Denk ook aan alle Nederlanders die niet geprofiteerd hebben van de economische groei, en die het door stijgende huren en energiekosten moeilijk vinden om rond te komen. Natuurlijk komt daarvan niet iedereen in bewind, dat zou onwenselijk zijn. Tegelijk ligt het niet voor de hand dat de groep snel kleiner wordt.’

Gekke cowboys

‘De afgelopen jaren hebbben we gezien dat wijkteams die een inwoner met financiële problemen tegenkwamen, makkelijker de route naar een bewindvoerder vonden dan naar de schuldhulpverlening. Het is natuurlijk goed om zichtbaar te zijn en de hulpketen goed te organiseren, maar schuldhulpverlening als oplossingsrichting werd hierdoor te vaak overgeslagen. Daardoor kregen mensen de verkeerde dienstverlening. De hele keten van financiële zorgverlening moet in beeld zijn bij de wijkteams.’

‘De bewindvoerders gingen dicht tegen wijkteams aan zitten. Dat werd een businessmodel. Je kunt je afvragen of al die mensen de afgelopen jaren terecht in bewindvoering terechtgekomen zijn. Misschien is er voor sommigen een lichtere vorm mogelijk. Maar bewind is een heel mooi instrument, dat onterecht een slecht imago krijgt door de extreme groei en door een aantal gekke cowboys in de markt.’

Welke bijdrage kan de NVVK leveren om die situatie te verbeteren?

‘Het huidige toezicht is best stevig. Er hoeft dus niet méér toezicht te komen, maar het moet wel beter uitgevoerd worden. Met de rechtspraak en met het Landelijke Kwaliteitsbureau CBM kunnen we nagaan hoe we op een slimme manier het toezicht beter kunnen regelen, zodat de klanten die onder bewind staan, in beweging blijven. De rechtspraak is zo druk dat die slechts marginaal kan toetsen.' 

Harder aanpakken

‘Wij staan ook dichtbij gemeenten, we kunnen hen adviseren op dit gebied. Sommige van onze leden hebben als gemeente al afspraken met de rechtbank gemaakt om op zittingen te zijn. Verder lobbyen we ervoor dat malafide bewindvoerders sneller en harder aangepakt worden als er foute praktijken aan het licht komen.’