Programma van Op naar de 100 - wat staat ons te doen? Problematische schulden de wereld uit

Dagvoorzitter Marijke Roskam en gastheer Marco Florijn, voorzitter NVVK, heten ons welkom en nemen het programma met ons door.

Wethouder Linda Voortman (verantwoordelijk voor onder andere Werk en Inkomen, Wmo en Welzijn in Utrecht) heet ons welkom in haar stad, waar je ‘s middags de gelegenheid krijgt een werkbezoek af te leggen.

De toekomst is fascinerend, aldus de futurologen van de Dutch Future Society (DFS). We kunnen die toekomst niet kennen, maar wel verkennen. Roanne van Voorst is voorzitter van de DFS, en zij opent ons congres met een blik in de toekomst van ons werk. Wat kunnen we verwachten in de komende tien jaar tot aan onze honderdste verjaardag als NVVK in 2032? Hoe ontwikkelt zich de verhouding tussen overheid en burger? Hoe blijven we ‘duurzaam menselijk’ in de financiële hulpverlening ondanks verdergaande technologische ontwikkelingen?

Met Rabin Baldewsingh, Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, gaan we na wat het betekent te werken in een land met honderden nationaliteiten, tientallen culturen en een samenleving waarin het wantrouwen toeneemt. Wat moeten we doen om, ondanks deze hobbels, mensen met financiële problemen te bereiken?

Met de deelnemers aan de documentaire ‘Weg van schulden’ (gemaakt in opdracht van de NVVK) kijken we onder leiding van dagvoorzitter Marijke Roskam naar fragmenten uit de docu en we praten erover door. Deelnemers aan het gesprek: hulpverleners Rianda Kelder, Bahattin Turkoglu, Martje Denayère-Pos en Edith van Dijk en hulpvragers Deborah, Urchibert, Eveline en Keoma.

Presentatie essaybundel met 14 inspirerende visies op de toekomst van financiële hulpverlening, plus de NVVK-Toekomstagenda 2022-2032. Met onder andere NVVK-voorzitter Marco Florijn.

Aanbieding essaybundel aan Carola Schouten, minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, gevolgd door een inhoudelijke reactie van de minister.

Je kunt een keuze maken uit één werkbezoek of twee workshops. 

Je kunt een keuze maken uit één van de volgende werkbezoeken: 

1. Op bezoek bij ‘Ondernemers Centraal’

Veel ondernemers in het midden- en kleinbedrijf verkeren in zwaar weer. Gemeente Utrecht biedt samen met veel lokale partners een sluitende aanpak voor ondernemers die hun bedrijf willen versterken, willen switchen naar een baan in loondienst of die financiële problemen hebben.
Naast een sluitend aanbod voor ondernemers in zwaar weer biedt gemeente Utrecht hulp aan ondernemers op het gebied van duurzaamheid en innovatie. Zo worden ondernemers bijgestaan om meer inzicht te krijgen - en daarmee te kunnen anticiperen - op toekomstige en maatschappelijke ontwikkelingen.
Onderdeel van de dienstverlening is de Doorbraaktafel waar een multidisciplinair team van interne en externe professionals ondernemers helpen die overal elders tussen wal en schip (dreigen te) vallen. Nieuwsgierig naar deze unieke Utrechtse aanpak? Geef je dan op voor een werkbezoek aan Ondernemer Centraal.

2. Op bezoek bij de ‘Geldzaak’

De Geldzaak aan de Steenweg is een nieuw, fysiek loket van de gemeente Utrecht, waar je advies krijgt over geldzaken. Het loket is gevestigd op een A-locatie, met veel langskomend publiek. Met de Geldzaak wil Utrecht normaliseren dat je voor financiële vragen naar de gemeente gaat. Het is een plek waar iedereen met vragen over geld en financiën kan binnenlopen en geholpen wordt. Laagdrempelig, uitnodigend, gratis en natuurlijk met professionals die op elke vraag een antwoord hebben. De Geldzaak is ook al te vinden op 18 andere plekken in de stad. Het bijzondere van het filiaal Steenweg is de uitstraling van een winkel. Benieuwd hoe het initiatief is ontstaan, hoe het eruit ziet en hoe het loopt? Meld je dan aan voor een werkbezoek aan De Geldzaak!

3. Duik in de escaperoom van de Utrechtse dienst Stadsgeldbeheer / de Tussenvoorziening

We werken allemaal dagelijks met en voor mensen met financiële problemen. We weten dat zij stress hebben. Maar hoe voelt dat nou, wanneer de deurwaarder maar achter je aan blijft zitten, wanneer je orde moet zien te scheppen in de chaos, wanneer je de post niet kunt ontcijferen? Dat ervaar je in de escape room ‘Ontsnap uit de Schulden’ van de Tussenvoorziening. Lukt het jou om uit de schulden te komen?

4. Op bezoek bij ‘rondkomengesprekken’

Voor inwoners die een uitkering aanvragen is Utrecht gestart met het zogenaamde ‘rondkomengesprek’: laagdrempelig, vrijblijvend, vertrouwelijk, informatief en stress-sensitief. Waar alle vragen en tips over geld en rondkomen aan bod kunnen komen. Benieuwd hoe dat is georganiseerd en wat het oplevert? Breng dan een werkbezoek aan het Utrechtse rondkomengesprek.

5. Eerder starten en eerder stoppen met een schuldregeling

Sinds ruim een jaar is in Utrecht de verkorte schuldsanering ingevoerd. Met hulp van een ervaringsdeskundige 'praktisch ondersteuner' worden Utrechters met problematische schulden in korte tijd naar een saneringstraject geleid. Als de inwoner vervolgens in de eerste twee jaar van de sanering geen nieuwe schulden laat ontstaan en werkt aan duurzame schuldenvrijheid, dan wordt het laatste aflossingsjaar kwijtgescholden. Hiermee biedt Utrecht haar inwoners sneller perspectief op een schuldenvrije toekomst. Nieuwsgierig naar hoe het werkt en wat de resultaten zijn? Breng dan een werkbezoek aan dit Utrechtse initiatief.

Er zijn twee workshoprondes. In beide rondes kun je een keuze maken uit de volgende workshops:

1. Schuldenrust, waar willen we in 2032 zijn?

Hoe staat het met de ontwikkeling van een landelijke Schuldpauzeknop? Irene Koole en Gerard van der Steen geven je een update, en ze nemen je mee in alle nu al beschikbare initiatieven om sneller schuldenrust te bereiken.

2. Video-onderzoek ‘Weg van schulden’

‘Weg van schulden’ is een video-onderzoek over de impact van financiële hulpverlening op hulpvragers en hulpverleners. Samen met de hoofdrolspelers bekijken we de hele documentaire (ongeveer 20 minuten), daarna praten we met onder andere Martin Neef (voorzitter Schuldeiserscoalitie en hoofd Betalingen & Inningen bij energieleverancier Vattenfall) en Frank van Jeveren (onderzoeker bij bureau Purpose) door over de lessen die we uit de docu en het bijbehorende onderzoek kunnen trekken.

3. Tijdreizen en design-thinking als aanjagers voor innovatie

Ingrid Wendel is begeleider van innovatieprocessen. Voor de NVVK begeleidde ze recent een aantal projecten. Ze laat je in deze workshop kennismaken met haar aanpak om complexe problemen te ontrafelen. Daarbij legt ze het accent op de complexe problematiek van schuldhulpverlening en hulpvragers.

4. Cultureel-sensitief hulpverlenen, wat is het en hoe doe je het?

Veel mensen met schulden hebben een niet-westerse migratieachtergrond. Schaamte speelt hier een grote rol, en ook religieuze overtuigingen over de toelaatbaarheid van het hebben van schulden en het kiezen voor leningen (bijvoorbeeld een saneringskrediet) als oplossing. Met dr. Youssef Azghari, expert op het gebied van diversiteit en docent-onderzoeker bij Avans Hogeschool, duik je in het onderwerp. Tijdens de workshop gaat Bahaeddin Budak, docent aan de Islamitische Universiteit Amsterdam, in op het onderwerp ‘rente en de islam’.

5. De Associate Degree in Sociale Financiële Dienstverlening

De Associate Degree in Sociale Financiële Dienstverlening

Sinds enige tijd kun je een Associate Degree in Sociaal Financiële Dienstverlening halen bij Hogeschool Rotterdam, Hogeschool Inholland, Hogeschool Utrecht en Hogeschool Windesheim. Het is een 2-jarige hbo-opleiding die je kennis en vaardigheden biedt die je in de praktijk hard nodig hebt. Financiële hulpverlening is pas succesvol als die zich niet alleen richt op een schone lei als eindresultaat, maar vooral ook op het proces ernaartoe en de interactie tussen hulpvrager en hulpverlener. Samenwerken met andere partijen is ook van groot belang. Clarise Giersthove (Inholland) en Corinne Seijbel (Hogeschool Rotterdam) vertellen over de opleiding en laten je zien wat de voordelen zijn van werken met collega’s die deze opleiding gedaan hebben.

6. Van rekenwonder naar relatie-expert

De financiële hulpverlener van het komende decennium heeft andere competenties nodig dan in de afgelopen decennia. We zien een toename in de toepassing van informatietechnologie in ons werk, waardoor het ambachtelijke rekenwerk minder belangrijk wordt. Tijdrovend mail- en telefoonverkeer nemen ook af. Je krijgt meer tijd voor je cliënt. Die heeft andere kenmerken dan vroeger, want door de energiecrisis komen ook mensen met hogere opleidingen en banen in de problemen. Wat vraagt dat van leidinggevenden en uitvoerenden in de financiële hulpverlening? Onder leiding van Jan van der Hulst, NVVK-bestuurslid en manager Budgetbegeleiding bij de gemeente Den Haag, bespreek je het onderwerp via verschillende invalshoeken.

7. Ervaringen met procesversnellers

Saneringskredieten, Collectief Schuldregelen, het Schuldenknooppunt: in de afgelopen jaren werden ze ontwikkeld en steeds meer hulpverleners en schuldeisers werken ermee. Hoe bevalt dat en wat is het effect? Deze workshop vertelt je er alles over. Met Marianne Oostrik van het Schuldenknooppunt, en Marieke van der Veen, coördinator van het Serviceteam van de NVVK. En natuurlijk het Serviceteam zelf, dat leden helpt bij de implementatie van procesversnellers.

8. Volksgezondheid en schulden

Dit voorjaar publiceerde de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) het adviesrapport ‘Van schuld naar schone lei’. Problematische schulden zijn volgens de Raad (een onafhankelijk adviesorgaan voor regering en parlement)  zowel een individueel als een maatschappelijk probleem, dat met de huidige stijging van de prijzen voor energie en levensmiddelen snel groter dreigt te worden. Omdat problematische schulden nauw samenhangen met gezondheidsproblemen, zijn groeiende schulden ook een directe bedreiging voor de volksgezondheid. Nieuw beleid is nodig. Robert Vonk, senior adviseur RVS, gaat samen met de deelnemers in gesprek over schulden, gezondheid en schuldhulpverlening en wat er volgens de RVS anders kan.

9. Rijksdienst voor het Wegverkeer voorkomt boetestapeling met maatschappelijk verantwoord handhaven

In 2017 begon de RDW met Maatschappelijk Verantwoord Handhaven (MVH). Nu, 5 jaar later, is het tijd voor de volgende stap. Samen met jou wil de RDW naar de toekomst kijken en ontdekken hoe zij haar succesvolle aanpak kan doorontwikkelen.

De RDW stuurt een brief naar mensen die meerdere opeenvolgende boetes hebben ontvangen. Doel hiervan is contact te krijgen om hen te informeren hoe een volgende boete voorkomen kan worden. Tijdens dit contact bespreken wij de situatie, met oog voor persoonlijke omstandigheden. De inning wordt tijdelijk stopgezet zodat de persoon in kwestie tijd heeft om zijn zaken op orde te brengen. Door het bieden van een helpende hand zullen deze mensen snel en voor langere tijd weer voldoen aan de APK- en verzekeringsplicht.

Hoe heeft de RDW de transitie naar deze werkwijze ondergaan, hoe ervaren betrokken personen deze werkwijze en wat zou de RDW als organisatie kunnen doen om het menselijk gezicht nog meer te tonen? Hoe kunnen wij van elkaar leren en elkaar inspireren? Dat komt allemaal aan bod in deze workshop, onder leiding van Josine de Olde, adviseur uitvoering bij de unit Handhaving en Sybo Glas, unitmanager Handhaving.

10. Van schuldenbewind naar financieel redzaam; vanuit wetenschap, praktijk en technologie belicht

Mirre Stallen, senior onderzoeker bij het Lectoraat Armoede Interventies van de Universiteit van Amsterdam, belicht de psychologische processen die een rol spelen.

In het project 'Gers met Geld' leren Rotterdammers met schulden om financieel zelfredzaam te worden. Mirjam Konijn en Irene Lopes van 'Gers met Geld' vertellen in deze workshop over hun aanpak en hun ervaringen.

Niels Pel van Plinkr gaat in deze workshop in op de vraag hoe leerbaar mensen in schuldenbewind zijn. Het Plinkr-Platform verbindt hulpverleners met cliënten en helpt om samen weer grip te krijgen op de thuisadministratie.

11. Vroegsignalering: samenwerken met eerstelijnszorg
Zorgprofessionals kunnen een belangrijke laagdrempelige rol vervullen in het vroegtijdig signaleren van geldzorgen. Geldzorgen maken ziek. Wie continu piekert over onbetaalde rekeningen ervaart vaak chronische stress. Dit kan doorwerken in tal van fysieke en mentale klachten waarvoor mensen zorg zoeken. Een nauwe samenwerking tussen huisartsenpraktijken, paramedici en de financiële hulpverlening kan dan verlichting brengen. Door alert te zijn op de doorwerking van geldzorgen op gezondheid en daarover in gesprek te gaan, kunnen zorgprofessionals een preventieve rol vervullen. Door adequaat te verwijzen, kunnen financiële problemen eerder in beeld komen en worden opgelost. Wat betekent dit voor de financiële hulpverlening? In deze workshop gaan we in gesprek over wat de organisatie van deze samenwerking vraagt en hoe je zorgprofessionals zoveel mogelijk ontzorgt. De Twentse Koers, een strategische samenwerking tussen de veertien Twentse gemeenten, zorgverzekeraar en zorgkantoor Menzis, GGD Twente en provincie Overijssel, vertelt over de eerste ervaringen met het project geldzorgen in de huisartsenpraktijk.

De workshop wordt gegeven door Annemarieke van der Veer, Hogeschool van Utrecht (zie foto) en Katleen Horck, beleidsmedewerker Sociaal Domein van de gemeente Haaksbergen.

12. Speeddaten met vakgenoten

 Na de coronajaren van videobellen moet je weer extra investeren in het opbouwen en behouden van je netwerk. Ook zijn er in de afgelopen jaren veel nieuwe mensen aan de slag gegaan bij NVVK-leden. In deze workshop worden congresdeelnemers daarom aan elkaar gekoppeld voor verschillende rondes speeddaten van elk tien minuten. Gezellig op de bankjes van een museum-treinwagon met elkaar sparren over de toekomst van de financiële hulpverlening en de werkwijze van je organisatie/gemeente, of naparaten over de inhoud van het plenaire programma. En wat is er nu leuker dan via deze speeddates vast nieuwe vakgenoten te leren kennen voor bij de borrel & het feest daarna?

We zijn erg blij met de medewerking van het Rotterdams Wijktheater. Zij spelen voor ons scènes uit het stuk ‘Zomaar een straat’, een ‘taboedoorbrekende voorstelling gebaseerd op persoonlijke ervaringen met financiële armoede en schulden’. Hoe ga je om met schulden en wat doet schuld met je gevoel van eigenwaarde?

Aanmelden voor het congres? Gebruik deze link.